اطلاعات عمومی

صحبت لاری از شاعران و سخنوران این شهر است که در دوره فتحعلیشاه قاجار می زیسته و معاصر شعرایی چون وصال و قاآنی شیرازی است . وی در مدرسه رونیز فسا به تحصیل پرداخت و سپس به شیراز رفت و در این شهر به مدارج بالای علمی و معنوی دست یافت و شهره عام و خاص گردید و در سال 1251 هـ . ق در لار در گذشت . در دیوان شعر وی آمده است .

خود از دشتیم لیک اگر واثقی// نه از فاسخندی نه از عاشقی 

قبیله به بیرم گروها گروه//وطن کرده در دیه و صحرا و کوه

به دشت و که آنان که جا ساخته//همه خیمه در خیمه افراخته

به صحبت چو بسیار رغبت کنم//تخلص هر ایینه صحبت کنم

     3-  عابد شاه بیرمی

زین العابدین ( زین العباد ) علی بن فضل الله ، بیرمی لاری حسینی مشهور به شاه زندو متخلص به عابد و عباد و از شعرا و عرفای قرن هشتم و نهم هجری است و به دو زبان فارسی و ترکی شعر می گفت است . نسخه خطی دیوان عابد شاه در اختیار نگارنده است . در دیوان وی آمده است :

من آن روز بودم که اسماء نبود//نشان از وجود مسمی نبود

نظر کردم از منظر شاهدان//بجز زلف و رویش هویدا نبود

       4-  میرزا مصطفی موسوی بیرمی ( صدرالملک )

وی تحت تعلیم آموزش پدر خواندن و نوشتن را فرا گرفت سپس به شیراز رفت و تحصیلات خویش را ادامه داد سپس به تهران سفر کرده و در این شهر به مدارج بالای علمی دست یافت . میرزا حسن حسینی فسایی درباره وی نوشته است : « در اوایل سن شباب از قریه بیرم به شیراز آمده ، قدری لایق تحصیل کمالات علمیه نمود . پس از شیراز به دار الخلاقه طهران رفت و تکمیل بعضی مراتب نمود و مدتی نایب تولیت آستان منوره رضویه علی صاحبها الف سلام و تحیه ، بود و چند سال است به منصب جلیل استیفای دیوانی برقرار گشته و در دارالخلاقه طهران متوطن شده مقلب به صدر الملک گشته و به احترام می زیست .

     5-  آیت اله شیخ محمد حقانی 

   شیخ محمد یکصد سال پیش در بیرم متولد شد . وی تا سن 9 سالگی تحت تعلیم و آموزش پدرش خواندن و نوشتن را آموخت مقدمات علوم دینی فقه اصول و حکمت را در لار و جهرم فرا گرفت سپس برای تکمیل علوم معقول و منقول به نجف اشرف مهاجرت کرد . جد و جهد بی وقفه شیخ محمد در نجف و خوشه چینی از خرمن معرفت بزرگان و فقهای نامدار آن زمان در مدت چند سال به ثمر نشست . وی در محضر بزرگانی چون مجتهد کارزونی ، سید ابراهیم اردکانی ، سید ابوالحسن اصفهانی ، غروی نائینی و کاشف الغطاء حضور یافت . وی با تألیف بیش از 50 اثر علمی در موضوعات فقه ، اصول تفسیر ، کلام ، عرفان ، تاریخ و معارف اسلامی به طالبان علم و دانش خدمات ارزنده ای ارائه فرمود .

   جناب مستطاب ، خلف اسلاف ، شرف اشراف آل عبد مناف، ملاذ سادات ، عالم زاهد و فاضل عابد حاجی سید مصطفی موسوی بیرمی . مادام زندگانی احترام مالا کلام داشت و به واعظ و نصایح مشفقانه ، حکمرانان خطه لارستان را به حسن سلوک هدایت می فرمود و عموم اهالی لارستان از صلاح وصوابدید آن جناب تجاوز نمی نمودند و به این وسیله همیشه میانه حاکم و رعیت آن خطه به آسایش می گذشت و در حدود سال 1277 هـ .ق به رحمت ایزدی پیوست .

     6-  شیخ محمد محمدنیا

شیخ محمد در سال 1300 ش در بیرم متولد شد . خواندن و نوشتن نزد پدر گرامیش شیخ باقر فرا گرفت . با تشکیل حوزه بیرم در محضر آیت الله حقانی فراگیری علوم دینی را فرا گرفت و به زودی مروجین و معلمین قرآن و احکام آن در آمد و با لحن شیوا در سایه تبلیغ و نشر احکام الهی و تبیین تاریخ و سیره اخلاقی و عملی اهل و ائمه اطهار همت گماشت . وی در طول حیاتش خدمتگذار آستان امامزاده واجب العظیم حضرت نورالدین (ع) بود  .

     7-  شیخ غلامعباس فتوحی

وی در سال 1304 ش در بیرم دیده به جهان گشود . خواندن و نوشتن را در مکتب خانه شهر فرا گرفت . سپس در کلاس آیت الله حقانی حضور یافت و مقدمات علوم دینی و فقه اصول را فرا گرفت . عشق و علاقه ای به یادگیری و مشورت با استاد روانه نجف اشرف گردید . و با حضور در محضر اساتید و بزرگان آن روز در حوزه علمیه نجف کسب فیض نموده و با خرمنی از معرفت و عرفان و علم به زادگاهش بیرم بازگشت و به ترویج علوم قرانی مشغول گردید . ودر طول سال به ویژه در ماههای محرم و صفر به تبیین فرهنگ عاشورا و تشریح درس ها و عبرت های قیام عبدالله بن حسین (ع)اقدام نمود . سرانجام در زمستان 1370 ش به ملکوت اعلا پیوست .

  8-سید حاجی بابا زندوی

سید در ربیع الاول سال 1288 ق در بیرم متولد شد . خواندن و نوشتن را نزد سید ابوالحسن فرا گرفت . سپس به مدرسه رونیز فسا رفت . در آنجا جهت تکمیل معلوماتش به مدرسه خان شیراز رفت .

در جریان انقلاب مشروطه به صف مشروطه خواهان پیوست و به یاری رهبر مشروطه خواه لارستان – سید عبدالحسین لاری – برخاست و به لار دعوت گردید . در سال 1328 ق حکومت لار را در دست گرفت و به همت وی و تفنگچیان امنیت در لارستان برقرار گردید . سرانجام در پی اختلاف با تفنگچیان غلامحسین خان وراوی از دیگر فرماندهان مشروطه خواه منطقه در سال 1331 به قتل رسید .