اطلاعات عمومی

دادنا: 75 درصد از ايرانيان كلسيم كافي دريافت نمي‌كنند و با وجود اينكه در زمينه توليد شير از كشورهاي منطقه بالاتر هستيم ولي سرانه مصرف شير در كشور پايين است.

به گزارش فارس، براي نخستين بار در اول ژوئن سال 2001 ميلادي رسماً اين روز به عنوان روز جهاني شير اعلام شد؛ سازمان جهاني بهداشت تلاش كرد تا تمام مردم جهان به غذاي سالم، كافي و باكيفيت دسترسي داشته باشند.

شير به تنهايي مي‌تواند يك غذاي كامل به حساب آيد به دليل آنكه حاوي 9 ماده مغذي لازم براي سالم و قوي نگه داشتن بدن انسان است. شير سرشار از انرژي، كربوهيدرات، پروتئين، چربي، ويتامين و مواد معدني است كه مصرف آن براي رشد، افزايش قدرت و داشتن بدني سالم در تمامي سنين ضروري است.

*زنان باردار روزانه به 3 ليوان شير نياز دارند
-------------------------------------------------

ميزان نياز روزانه شير براي افراد مختلف متفاوت است. مادران باردار روزانه به 3 ليوان شير كم‌چرب، كودكان يك تا 4 سال روزانه به 2 ليوان شير، كودكان 4 تا 10 سال روزانه به 2،5 ليوان، نوجوانان 11 تا 19 ساله روزانه به 3 ليوان همچنين بزرگسالان از سن 20 تا 100 سالگي روزانه به 2 ليوان شير كم‌چرب نياز دارند.

برخلاف شير فله، شير بسته‌بندي شده به دليل اينكه براي تهيه آن نكات بهداشتي رعايت شده است و خطر ابتلا به بيماري تب مالت از طريق شير بسته‌بندي و بهداشتي آن بسيار كمتر از شير‌هاي فله‌اي است.

شيرها به 2 صورت استرليزه و پاستوريزه در دسترس مردم قرار دارند كه شير خام، ممتاز و درجه يك براي توليد شيرهاي مدت‌دار استفاده مي‌شود. شيرهاي استرليزه (UHT) شير‌هاي فرا دما ناميده مي‌شود؛ شير‌هاي مدت‌دار به دليل استفاده از شير خام با كيفيت ممتاز و درجه يك و قرار گرفتن تحت فرآيند حرارتي و بسته‌بندي در پاكت‌هاي چند لايه كاملاً بهداشتي و استرليزه است، بدون نياز هيچ‌گونه مواد افزودني و نگهدارنده داراي زمان ماندگاري طولاني است.

در كشورهاي اروپايي حدود 60 درصد و در كشورهايي مانند فرانسه، اسپانيا و بلژيك حدود 95 درصد شير مصرفي مردم شيرهاي استرليزه گرما ديده است.
شيرهاي فرادما به دليل كيفيت بسيار بالا، سالم بودن و همچنين ايمني بسيار بالا از اهميت زيادي برخوردار است؛ شيرهاي فرا دما مانند ساير شير‌ها داراي پروتئين، كلسيم و مواد مغذي، كمبود يا عدم وجود آنزيم لاكتوز در بدن افراد موجب مي‌شود كه بعد از مصرف شير دچار نفخ شوند.

توصيه مي‌شود افراد از شير كم‌چرب استفاده كنند؛ براي جذب بيشتر كلسيم موجود در شيركاكائو و شيرقهوه مي‌توان شيركاكائو يا شيرقهوه را بسته‌بندي و با مقداري شير ساده مخلوط كرد تا غلظت كاكائو و قهوه آن كمتر شود. هرچه غلظت اين مواد در شير كمتر باشد جذب كلسيم افزايش مي‌يابد.

*ميانسالان روزانه به 1200 ميلي گرم كلسيم نياز دارند
-----------------------------------------------------------------
نوزادان به 400 ميلي‌گرم، نوجوانان، جوانان و ميانسالان به 1200 ميلي‌گرم و زنان حامله و شيرده به 2 هزار ميلي‌گرم (2 گرم) كلسيم روزانه(معادل 8 ليوان شير) نياز دارند تا از پوكي استخوان آنها در دوران سالمندي پيشگيري شود.

محمدرضا وفا، رئيس انجمن تغذيه ايران درباره شير مي‌گويد: چربي شير، چربي اشباع است و موجب بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي مي‌شود.

وي مي‌افزايد: هر چه چربي شير كمتر باشد، دسترسي بدن به مواد مغذي ديگر بيشتر مي‌شود. استفاده از شير پرچرب فقط به كودكان زير 2 سال و كم وزن توصيه مي‌شود و مادر مي‌تواند در شرايط خاص و مدت معين شير كاملاً پرچرب به كودك خود بدهد.

رئيس انجمن تغذيه ايران اضافه مي‌كند: شير بخش مهمي از هرم غذايي است. اولويت مصرف شير به درصد بالاي پروتئين با ارزش و ارزاني كه دارد، برمي‌گردد و پروتئين حيواني شير بسيار با كيفيت و ارزان است.

وفا بيان مي‌دارد: قطع مصرف لبنيات موجب بروز سوء تغذيه در دانش‌آموزان مي‌شود و بر اساس نتايج تحقيقات موجود 75 درصد از مردم كمتر از مقدار نيازشان كلسيم دريافت مي‌كنند.

سيد ضياءالدين مظهري، متخصص تغذيه درباره خواص شير مي‌گويد: كلسيم يكي از مواد معدني بسيار ضروري براي بدن است كه در پيشگيري از پوكي استخوان در تمام سنين مؤثر است و كلسيم يكي ازعوامل بازدارنده شكستگي سر استخوان ران و ترك خورن يا شكستگي لگن در سنين بعد از يائسگي زنان به شمار مي‌رود.

وي مي‌افزايد: مهمترين منابع غذايي تأمين‌كننده كلسيم، شير و فرآورده‌هاي لبني است كه يك ليوان شير، ماست يا كفير حاوي 240 ميلي‌گرم كلسيم است. مقدار نياز روزانه به كلسيم بستگي به سن، جنس، رنگ پوست و شرايط محيطي دارد و در افراد مختلف، متفاوت است ولي به طور متوسط، نوزادان 400 ميلي‌گرم، نوجوانان، جوانان و ميانسالان 1200‌ميلي‌گرم و زنان حامله و شيرده حتي تا 20هزار ميلي‌گرم (2 گرم) بايد به طور روزانه كلسيم دريافت كنند.

مظهري اضافه مي‌كند: دريافت كلسيم و ساير مواد مغذي مورد نياز و انجام ورزش‌هاي مناسب با سن و تحركات بدني همراه با وارد كردن فشار بر استخوان‌ها موجب مستحكم‌تر شدن استخوان‌هاي بلند و لگن مي‌شود.

اين متخصص تغذيه با تأكيد مي‌افزايد: براي تعديل و پيشگيري از سرعت كاهش تراكم استخوان‌ها استفاده از منابع حاوي كلسيم همراه با حركات و فعاليت‌هاي بدني متناسب با سن و بهره‌مندي از نور آفتاب، بسيار مهم و ضروري است.

*كلسيم شير پرچرب جذب نمي‌شود
--------------------------------------------

وي بيان مي‌كند: كلسيم با چربي تركيبي صابوني تشكيل مي‌دهد كه مانع از جذب كلسيم در بدن مي‌شود؛ اگر چربي شير كمتر باشد به همان نسبت جذب كلسيم بهتر انجام مي‌شود.

مظهري مي‌گويد: كلسيم يكي از مهمترين مواد معدني مورد نياز بدن است كه در رشد استخوان، دندان، مو و ناخن نقش حياتي بر عهده دارد همچنين كمبود كلسيم تحريك پذيري و فعاليت عضلات بدن را دچار مشكل مي‌كند البته كلسيم در كاهش وزن، پيشگيري از سرطان روده بزرگ، كاهش عوارض يائسگي، تنظيم فشار خون و پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي مؤثر است.

اين متخصص تغذيه مي‌افزايد: براي كودكان و نوجوانان مصرف شير پرچرب ضرورت بيشتري دارد، پس بهتر است كه شير اين گروه سني كه حتي مي‌تواند دوره جواني را هم شامل شود، شير پرچرب باشد. كودكان حدود 25 درصد از انرژي مورد نياز خود را مي‌توانند از چربي شير دريافت كنند كه شير پرچرب براي آنها ضروري است.

مظهري با بيان اينكه يك ليوان شير كم چرب 90 كيلوكالري، يك ليوان شير با چربي معمولي 150 كيلوكالري و يك ليوان شير پرچرب داراي 170 كيلوكالري است. مصرف شير پرچرب موجب افزايش وزن افراد مي‌شود البته ذائقه ايرانيان شير پرچرب را بيشتر مي‌پسندد اما مصرف اين نوع شير براي افراد چاق و بيماران توصيه نمي‌شود.

احمد رضا درستي مطلق، عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران و متخصص تغذيه و رژيم‌ درماني مي‌گويد: مصرف شير و لبنيات پرچرب براي كودكان زير 5 سال مفيد است، بدن كودكان به كربوهيدرات‌ها، لاكتوز، پروتئين و چربي شير نياز دارد و توصيه مي‌شود اين گروه سني شير و ماست را به صورت پر چرب دريافت كنند.

وي مي‌افزايد: كودكان سن 5 تا 16 سال نيز اگر جاق هستند بايد از لبنيات و شير كم چرب استفاده كنند؛ چربي شير با كلسيم غذايي و از جمله كلسيم خود شير تركيب نامحلولي را درست مي‌كند به همين دليل هم دسترسي بدن به كلسيم شير را كه خيلي ارزشمند است، كاهش مي‌دهد.
انتهاي پيام/ش