1 - اسلام ،خير وخوبى نسبت به فرزندان را توصيه مىكندودستور مىدهد آنها
را دوست بدارند وبه وعدههايى كه به آنهامىدهند وفا كنند. در حديثى از
پيامبرصلى الله عليه وآله رسيده است: "كودكان رادوست بداريد وبر آنها رحم
گيريد، وهرگاه چيزى به آنها وعده كرديدبه وعده خود وفا كنيد، كه آنها گمان
مىكنند شما روزى آنها رامىدهيد."(424)
ودر حديثى از امام صادقعليه
السلام پيرامون پاداش كسى كه فرزندانخود را دوست دارد آمده است: "خداوند
بر بنده خود به سببمحبت فراوان او نسبت به فرزندش رحم مىگيرد."(425)
2
- از رحمت نسبت به كودكان است بوسيدن آنها كه پيامبر آن راتشويق كرده است
واين هنگامى بود كه مردى نزد حضرت آمدوعرض كرد: من هرگز فرزندم را
نبوسيدهام ،وچون رفت پيامبرصلى الله عليه وآلهفرمود: "اين مرد نزد من از
اهالى دوزخ است."(426) ودر حديث ديگرىاز پيامبرصلى الله عليه وآله نقل شده
است: "هر كه فرزند خود را ببوسد خداوندحسنهاى براى او بنويسد."(427)
چنين
است برابرى ميان كودكان وعدم تمايز ميان آنها، پيامبرصلى الله عليه
وآلهمردى را ديد كه يكى از دو پسرش را مىبوسد وديگرى را رهامىكند،
پيامبرصلى الله عليه وآله به او فرمود: "آيا ميان آن دو برابرى بر
قرارنمىكنى."(428)
3 - از دوستى به كودكان است اداى حقوق آنها كه شرع
آنها را بهتفصيل بيان كرده است. مردى خدمت پيامبرصلى الله عليه وآله رسيد
وعرض كرد:يا رسول اللَّه حق فرزند من بر من چيست؟ پيامبرصلى الله عليه وآله
فرمود: "نامنيك بر او نهى، وخوب تربيتش كنى، واو را در جايگاه
)اجتماعى(پسنديدهاى قرار دهى."(429)
پيامبر در اين باره الگوى مسلمانان
است، در روايت آمده است كهحضرتصلى الله عليه وآله نماز ظهر را با مردم
گزارد ودو ركعت پايانى را سبكبرگزار كرد، چون پيامبر فارغ شد مردم گفتند:
آيا در نماز چيزى پيشآمد؟ فرمود: )چه چيزى؟( گفتند دو ركعت پايانى نماز را
سبكبرگزار كردى، پيامبر فرمود: "آيا گريه كودك را نشنيديد؟"(430)
4 -
نيكى پدر به پسر در آينده به صورت نيكى پسر به پدر بازتابمىيابد.
پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: "خداوند بر كسى رحم كند كه فرزندش رادر
نيكى رساندن به او يارى رساند، گفتند: چگونه فرزند را در نيكىرساندن به
خودش يارى رساند؟ فرمود: آنچه را براى او مقدور استاز او مىپذيرد، واز
آنچه براى او مقدور نيست در مىگذرد، واو راخسته نمىكند، واو را در
شرمندگى نيافكند".(431)
5 - اسلام براى تربيت، سه مرحله مقرر كرده است
وهر مرحلههفت سال است. امام صادقعليه السلام مىفرمايد: "بچه هفت سال
بازىمىكند، وهفت سال سواد وقرآن مىآموزد، وهفت سال حلالوحرام را
مىآموزد."(432)
ونيز مىفرمايد: "بگذار فرزندت به شش سالگى برسد
وسپسهفت سال او را نزد خود نگهدار وچنان كه مىخواهى او را ادب كن،اگر
پذيرفت وشايستگى يافت چه بهتر، والا او را رها كن."(433)
پيامبرصلى الله
عليه وآله مىفرمايد: "هر كه فرزندش را ببوسد خداوند براى اويك حسنه
مىنويسد، وهر كه او را شاد كند خداوند در قيامت شادشكند، وهركه به فرزند
خود قرآن آموزد پدر ومادرش فرا خواندهمىشوند ودو حلّه بر آن دو پوشانده
مىشود كه نور آن دو، چهرهبهشتيان را روشن مىگرداند."(434)
ونيز
پيامبرصلى الله عليه وآله مىفرمايد: "كودك، هفت سال ارباب استوهفت سال
بنده وهفت سال وزير، اگر در بيست ويك سالگى دراخلاق و رفتار رضايت بخش بود
چه بهتر، والاّ رها مىشود وتو نزدخداوند معذورى."(435)
6 - اسلام بر
والدين ضرورىدانسته تا علمدين )فرهنگ وشريعت(را به كودكان خود بياموزند.
امير المؤمنين در وصيتى براى امام حسن- كه بهترين الگوى تربيت شايسته است -
مىفرمايد: "من به عللى دروصيت به تو پيشدستى كردم، اگر اجل به من مهلت
نداد )تا اين كهمىگويد( و ترسم هوى وهوس وفتنههاى دنيا پيش از من به تو
رسد،و تو سخت و سركش شوى، قلب نوجوان همچون زمين خالى است،آنچه در آن
افكنده شود مىپذيرد، ولذا پيش از آن كه قلبت سختگردد وانديشهات مشغول
شود، به ادب كردن تو اقدام كردم."(436)
منبع:الفقه الاسلامى احكام خانواده و آداب ازدواج