جوانان عزيز! خداوند متعال در هفت جاى قرآن يعنى در هفت آيه بندگان را در
حقّ (والدين ) سفارش نموده است . يعنى به پدر و مادر احترام بگذاريد، نكته
جالب اين است كه خداوند احترام به پدر و مادر را در رديف خداشناسى و توحيد و
يگانگى خودش قرار داده است يعنى انسان مسلمان بعد از ادعّاى مسلمانى بايد
به پدر و مادرش احترام بگذارد، در كتاب جامع السعادة و معراج السعادة كه دو
كتاب ارزشمند اخلاقى است از رسول خداصلّى اللّه عليه و آله روايت كرده است
كه مى فرمايد: ((نيكوئى در حقّ والدين افضل است از نماز و روزه و حجّ و
عمره مقبوله و جهاد فى سبيل اللّه )) و همچنين مرحوم علامه مجلسى در كتاب
شريف بحارالانوار از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است كه شخص راوى از
امام صادق عليه السّلام سؤ ال كرده است از فرمايش خداى تعالى در آيه ،
((بالوالدين احساناً)) معنى احسان چيست ؟ حضرت فرمود: احسان به پدر و مادر
يعنى با آنها خوش سلوكى و خوشرفتارى كنى و نگذارى از تو سؤ ال كنند چيزى را
كه محتاج به آن هستند اگر چه خودشان هم مستغنى و دارنده باشند ولى اگر
فقير باشند با قدرت اولاد واجب است به آنها كمك كرد.
نيكى به پدر و مادرى كه از دنيا رفتند؟نيكى
فرزند در حقّ والدينى كه مرده اند اين است كه طلب مغفرت براى آنها كنند،
قرض آنها را ادا كنند، اعمال صالحه به نيابت از آنها بجا آورند، نماز و
روزه قضاء آنها را بجا آورند، چنانچه قرض معين دارند قرضشان را ادا كنند.
مرحوم شيخ جعفر شوشترى ((اعلى اللّه مقامه الشريف )) در كتاب ((منهج
الرشاد)) مى نويسد: خانه پدر اگر چه بعد از مرگ منتقل به پسر مى شود و لكن
مادامى كه قرض پدر را ادا ننموده نمى تواند در خانه پدر نماز بخواند به سبب
حق غُرماء (يعنى حق طلبكارها) مگر آنكه طلبكارها اجازه بدهند يا راضى
بشوند.
پس احترام به پدر و مادر در اسلام جايگاه خاصى دارد، جوانان و
نوجوانان عزيز مبادا از اين امر مهمّ غافل باشند خوب است كه در اين باره
اشاره اى به داستان پيامبرصلّى اللّه عليه و آله داشته باشيم كه پيامبرصلّى
اللّه عليه و آله دوستدار كيست ؟
پيامبر دوستدار كيست ؟پيامبر
اكرم صلّى اللّه عليه و آله خواهر رضاعى داشت . روزى وى به نزد پيامبرصلّى
اللّه عليه و آله آمد، همين كه پيامبرصلاى اللّه عليه و آله و را ديد
بسيار خوشحال شد و او را خيلى احترام كرد تا اين كه از خدمت پيامبرصلّى
اللّه عليه و آله مرخص شد و رفت ، اتفّاقاً همان روز برادر او نيز آمده ولى
حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله آن رفتارى كه با خواهر نمود با او انجام
نداد. بعضى از ياران پرسيدند: اى رسول خدا به خواهرت بسيار احترام كرديد
امّا با برادرت آن چنان نكرديد؟ پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود:
علّت زيادى احترام من اين بود كه آن دختر به پدر و مادر خويش بيشتر احترام و
نيكى مى كند.
حقوق والدين نسبت به فرزندان :1 - خدمت بى منّت به آنان .
2 - بدون رضايت آنها به جايى نرفتن .
3 - هميشه با مهربانى به آنان نگاه كند.
4 - سخن گفتن با آنها با خوبى و نرمى .
5 - صُحبت آنها را قطع نكند.
6 - در غم و سختيها شريك و غمخوار آنها باشد.
7 - گفته هايشان را رد نكند.
احترام به بزرگترها و برادران دينى :
يكى
از اصول تربيتى اسلام احترام به شخصيت و كرامت انسانى افراد است . ما همه
افراد يك خانواده هستيم و توهين و تحقير ديگران توهين به ماست . با ورود
اسلام به جامعه بشرى انسان كرامت واقعى خود را پيدا كرد قشرهاى ذليل و
توسرى خور عزيز شدند. پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله به بانوان ،
كودكان ،محرومان ، و روستائيان شخصيت مى داد و احترام مى گذارد. قرآن مى
فرمايد: نام همديگر را با احترام ببريد و به يكديگر لقب بد ندهيد. (لاتنا
بزو بالالقاب )(2)
امام باقرعليه السّلام فرمودند: ((احترام به برادر دينى بيش تر از احترام به كعبه است )).(3)
امام صادق عليه السّلام هم فرمودند: ((احترام نمودن به بزرگترها و برادران دينى و هم نوعان خود نوعى هديه به آنهاست )).
منبع: رهگشاي جوانان؛ علي رستمي چافي