اطلاعات عمومی

محققان با استفاده از اشعه ايكس در مطالعه نقاشي معروف لئوناردو داوينچي موفق شدند از شيوه رنگ آميزي و قرار گرفتن اين لايه ها در نقاط مختلف چهره موناليزا سر دربياورند.

به گزارش خبرآنلاين، دانشمندان موفق به كشف اين نكته شده اند كه داوينچي در نقاشي هايش جلوه اي به كار مي برد كه به «سفوماتو» يا محوكاري شهرت دارد.

آنها به نتيجه رسيده اند داوينچي براي خلق اين جلوه بصري حدود 40 لايه بسيار نازك رنگي روي نقاشي هايش بكار برده و براي اين كار از انگشت دستش استفاده كرده است.

اين لايه هاي نازك رنگدانه هاي هم خانواده نوعي سايه دور دهان موناليزا استفاده كرده كه موجب شده لبخندش چندان واضح نباشد و اگر مستقيم به چهره اش نگاه كني اين لبخند محو مي شود.

محققان با استفاده از اشعه ايكس در مطالعه اين نقاشي موفق شدند از شيوه رنگ آميزي و قرار گرفتن اين لايه ها در نقاط مختلف چهره موناليزا سردربياورند.

از آنجا كه ماه ها طول مي كشد اين لايه ها خشك شوند. كشيدن اين نقاشي و رسيدن به اين ايده آل سال ها طول كشيده است.

دانشمندان همچنين احتمال مي دهند داوينچي براي كشيدن اين لايه ها از انگشتانش استفاده كرده چون هيچ رد قلم مو يا كونتور (خط شكل ساز) در اين نقاط ديده نمي شود.

داوينچي به دليل استفاده از ترفند محوكاري براي تركيب سايه ها و همچنين محو كردن خطوط طراحي نقاشي شهرت دارد، اما شيوه دقيق اين هنرمند در به كار بستن اين ترفند سال ها متخصصان هنري را به خود مشغول كرده بود.

كشف هاي جديد حاصل تلاش در آزمايشگاه مركز تحقيقات و ترميم موزه فرانسه و موسسه پرتوافكني اروپا است. دكتر فيليپ والتر، سرپرست اين تحقيقات در ژورنال علمي Angewandle Chemie نوشت: «كمال تكنيك نقاشي لئوناردو داوينچي هميشه سحرآميز بوده است. تغيير تدريجي رنگسايه ها و رنگ ها از روشنايي به تاريكي اصلا ملموس نيست. مهم تر اينكه شيوه نقاشي پوست انسان در پرتره هاي داوينچي به دليل اهميت بالايشان به اظهار نظرهاي گوناگوني دامن زده است.»

او افزود:«بايد تاكيدي جداگانه بر نازكي لايه هاي رنگي كرد: اين مسئله بر دقت بالاي نقاش به هنگام اعمال اين لايه ها صحه مي گذارد. همچنين ضخيم شدن تدريجي اين لايه ها نشان مي دهد براي رسيدن به چنين سايه اي بايد لايه هاي نازك بسياري بكار رفته باشد. حتي امروز هم كار داوينچي در خلق اين لايه ها بسيار عجيب و جالب است.»

دانشمندان در اين تحقيق از فناوري موسوم به طيف نمايي شبرنگ اشعه ايكس بهره برده اند. اين فناوري به آنها اجازه داد بدون برداشتن نمونه از نقاشي و صدمه زدن به آن لايه ها و رنگ هاي نقاشي را بررسي كنند.

دانشمندان در اين تحقيق پرتو قدرتمندي از اشعه ايكس روي نقاشي تنظيم كردند و نحوه تركيب لايه ها و شيوه كشيدن لايه ها را كشف كردند.

علاوه بر موناليزا، دانشمندان در اين تحقيق رنگسايه هاي پوست در شش نقاشي مشهور ديگر از داوينچي را نيز بررسي كردند. «مريم مقدس در صخره ها»، «Madonna of the Carnation»، «يوحناي تعميدگر» و «مريم مقدس و كودك» از جمله اين نقاشي ها بودند.

دانشمندان كشف كردند هر لايه دو ميكرومتر ضخامت دارد و اين معادل يك پنجاهم ضخامت تار موي انسان است. در نقاط روشن پوست اين لايه ها بسيار نازك هستند، اما در نقاط تاريك ضخامت تا 55 ميكرومتر مي رسد.

نكته جالب استفاده داوينچي از رنگدانه هاي سياه و قرمز است كه با استفاده از فناوري هاي تحقيقي معمول اصلا قابل تشخيص نيستند. دكتر والتر و گروهش معتقد هستند داوينچي براي رسيدن به نقطه اوج محوكاري با رنگ هاي مختلف تجربيات بسياري از سرگذرانده است.

پروفسور فرانسيس ايمس-لوئيس، مورخ هنري برجسته و معاون انجمن لئوناردو داوينچي، سازماني كه مخصوص تحقيق روي آثار اين نقاش است گفت: «براي لئوناردو داوينچي بسيار مهم بود تا طيف رنگ هايش چنان ملايم باشند كه تغيير تدريجي رنگ ها از تاريكي تا روشنايي در آنها مشخص نباشد. درست مثل دنياي واقعي اهميت محوكاري در همين است.»

او افزود:«عجيب اينجاست او اين كار را با دقتي بسيار بالا انجام داده است. در موناليزا او به پيچيدگي و ابهامي دست يافته و آن را از طريق محوكاري القا كرده است.»

تابلوي نقاشي موناليزا كه به لبخند ژوكوند نيز شهرت دارد، شاهكار لئوناردو داوينچي هنرمند مشهور ايتاليايي است كه با رنگ روغن بر روي صفحه چوب سپيدار بين سال هاي 1503 تا 1506 ميلادي نقاشي شده است.