اطلاعات عمومی

منبع: http://www.pezeshk.us/?p=16618

تخمدان ها همچنین با تولید هورمون های استروژن و پروژسترون باعث ایجاد و تداوم صفات ثانویه جنسی و سیكل های ماهیانه می شوند. در ما ههای قبل از یائسگی (ضد پ وز)، كاركرد تخمدان به تدریج متوقف می شود و سطح استروژن افت می كند. شكایات و علایمی كه بعضی از زنان در این زمان بروز م یدهند ناشی از افت سطح خونی هورمون استروژن است.
علل ایجاد سرطان تخمدان
علت سرطان تخمدان هنوز شناخته نشده است ولیكن گروهی از فاكتورها عنوان عوامل خطرزا و گروهی به عنوان عوامل محافظتی در برابر ابتلا به سرطان تخمدان شناخته شده اند، این عوامل، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان، مصرف قرص های ضد بارداری قبلی، شیردهی، درمان نازایی و استفاده از پودر تالك در نواحی تناسلی را شامل می شوند. این فاكتورها تاثیرات خود را از طریق تداخل در عملكرد تخمدا نها اعمال م یكنند.

سرطان تخمدان یك بیماری عفونی نیست و احتمال انتقال آن میان افراد جامعه وجود ندارد، همچنین شواهدی مبنی به ارتباط آن با فعالیت های جنسی به دست نیامده است . به دلیل مصرف رژیم غذایی پرچربی – به ویژه چربی حیوانی – در كشورهای غربی (به جز ژاپن) شیوع بیشتری از سرطان تخمدان در این مناطق جغرافیایی دیده می شود. سرطان تخمدان چهارمین سرطان شایع زنان است.

سابقه خانوادگی سرطان؛ زمانی كه دو نفر یا بیشتر از اعضای فامیل نزدیك آنها سابقه ابتلا به سرطان تخمدان را داشته باشند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان هستند . فامیل نزدیك شامل مادر، خواهر یا دختر فرد هستند. در حدود ۵ تا ۱۰ درصد تمامی سرطان های تخمدان دو ژن شناخته شده در افزایش ریسك ابتلا به BRCA و ۲ BRCA به نظر ارثی هستند .
سرطان های تخمدانی و پستان هستند. در خانواده هایی كه یكی از این دو ژن ها تظاهر می كنند، معمولا چند مورد سرطان پستان یا تخمدان گزارش می شود. وجود موارد متعدد ابتلا به سرطان های روده بزرگ در سنین جوانی در یك خانواده وجود ژن معیوب دیگری را مطح می كند كه باعث افزایش ریسك ابتلا به سرطان روده بزرگ و تخمدان شود.

به طور كلی شیوع این ژن ها بسیار كم است ولیكن می توانند از والدین به نسل های بعد انتقال یابند . در صورت تردید به وجود این موارد، ضرورت مشاوره ژنتیكی احساس م یشود.

قرص های ضد بارداری:

مصرف قرص های ضد بارداری تركیبی (شامل استروژن و پروژست رون) به نظر می رسد كه باعث كاهش ریسك سرطان تخمدان می شود. هرچه زمان مصرف این داروها طولانی تر باشد، این كاهش بیشتر خواهد بود. در طول زمان مصرف قرص های ضد بارداری تركیبی، هی چگونه تخم كگذاری نخواهیم داشت.

سابقه باردار یهای قبلی:
احتمالا سابقه زایمان قبلی، سبب كاهش خطر سرطان تخمدان و نازایی باعث افزایش خطر آن می شود. در هنگام تخمك گذاری، لایه سطحی تخمدان پاره می شود و برای ترمیم این پارگی، سلول های پوششی سطح تخمدان شروع به تقسیم و تزاید می كنند . هرچه میزان تخمك گذاری بیشتر باشد، سلول های بیشتری باید تقسیم شوند تا سطح تخمدان در محل پارگی ترمیم شود . این افزایش و تزاید سلولی، احتمال ایجاد اختلال و اشكال در مسیر رشد سلول ها را بیشتر می كند. طی حامگی، تولید تخمك و تخمك گذاری كاملا متوقف شده و در نتیجه آسیبی به سطح تخمدان نخواهد رسید. مشابه این مساله در زمان شیردهی نیز رخ می دهد كه طی آن فعالیت تخمدان ها كاهش یافته و تخمك گذاری ماهیانه متوقف می شود. بنابراین با كاهش آسیب به سطح تخمدان، خطر سرطان تخمدان كمتر می شود. تاكنون به هیچ نوعی از شواهد عینی مبنی بر آنكه درمان نازایی خطر سرطان تخمدان را افزایش می دهد نرسیده ایم. هرچند تحریك و القای دارویی تخمدان باعث افزایش فعالیت آن شده و به تبع آن احتمال آسیب به تخمدان بالا م یرود.
كلات مصرف پودر ینلاوط درباره مصرف مدت پودر تالك، نگرانی هایی وجود دارد. مطالعات نشان می دهد كه تماس طولانی مدت این پودر در نواحی دستگاه تناسلی احتمالا خطر ابتلا به سرطان تخمدان را اندكی افزایش می دهد. هرچند شواهد فعلی قطعی نیست و مطالعاتی در مقیاس های وسیع تر برای پاس خدهی قطعی به این مساله لازم است.

بیماریابی
همانرب هدف های بیماریابی، تشخیص موارد سرطان در مراحل اولیه آن و قبل از ایجاد علایم و شكایات بالینی است. هنوز آزمون بیماریابی قابل اعتمادی برای تشخیص زودرس سرطان تخمدان در جمعیت زنان جامعه وجود ندارد. بررسی های تحقیقی گسترده ای در حال حاضر برای بیماریابی در زنان با خطر بالای سرطان تخمدان و كل جمعیت زنان در جریان است. دو آزمون اصلی مورد  ۲) سونوگرافی از CA ارزیابی عبارتند از: ۱) آزمایش خون جهت اندازه گیری سطح سرمی ۱۲۵ طریق واژن
بیماریابی در شرایط فعلی برای زنان با خطر بالای سرطان تخمدان (ب ه طور مثال سابقه قوی خانوادگی) انجام م یشود.

میلاع هناشن بجوم تومور تخمدان اغلب های مبهمی م یشود كه این مسال ه تشخیص آن را به تعویق می اندازد. شایع ترین علایم و شكایات عبارتند از: ناراحتی شكمی، تورم شكمی، احساس پری یا نفخ در شكم، اختلال در عادات اجابت مزاج و تكرار ادرار. بیمار مبتلا ممكن است یك یا تعدادی از این علائم را داشته باشد.
لمع گاهی سرطان تخمدان تا زمان جراحی برای یافتن علت شكمی بیمار آشكار نمی شود و یا حتی ممكن است به صورت كاملا اتفاقی در آزمای شهای دوره ای یا بررسی سایر علل ناهنجار یهای داخلی كشف شود.

تایید تشخیص سرطان تخمدان
پس از شك بالینی به سرطان تخمدان، جهت تایید یا رد آن آزمای شهایی انجام م یشود: ( یك ماده شیمیایی است كه به وسیله سلو ل های CA۱۲۵ :CA اندازه گیری سطح سرمی ۱۲۵ سرطان تخمدان تولید و به جریان خون آزاد می شوند و سطح آن در زنان مبتلا به سرطان تخمدان ممكن است بالاتر از حد نرمال باشد. شایان ذكر است ك در مراحل اولیه سرطان بالا نرود.

همچنین در زنانی كه دچار سایر CA تخمدان، ممكن است سطح خونی ۱۲۵ بیماری های غیر مرتبط با تخمدان هستند، ممكن است سطح خونی آن بالا برود. انجام این آزمون به طور منظم در مراحل تشخیص و درمان و پیگیری های بعدی بیمار تكرار خواهد شد. ( یلولس بررسی (سیتولوژی): تورم شكم به دلیل تجمع مایع در آن (آسی ب) در برخی از موارد ابتلا به سرطان تخمدان دیده می شود . این مساله باعث ناراحتی شكمی و نفخ می شود. تخلیه این مایع علائم و مشكلات بیمار را تخفیف می دهد . پزشك با قراردادن مجرایی در داخل فضای صفاقی برای تخلیه مایع طی ۴۸ تا ۲۴ ساعت اقدام می كند . معمولا نمون های از این مایع برای بررسی سلولی به آزمایشگاه ارسال می شود. ( یلیمكت یصیخشت كه بسته به (MRI) اقدامات : سونوگرافی شكم، سی تی اسكن و ام ارای صلاحدید پزشك معالج صورت م یگیرد.

مرحله بعدی بیماری:

اطلاعات حاصل از آزمون های فوق برای تعیین اندازه و میزان گسترش سرطان در بدن بیمار به كار می گویند. پزشك برای تعیین مناسب ترین روش (staging) می رود، كه به آن مرحله بندی سرطان درمانی احتیاج مبرم به تعیین مرحله بیماری دارد. یافت ههای ب هدست آمده در حین عمل جراحی این مرحل هبندی را كامل م یكند.

درمان
سرطان تخمدان معمولا با تركیب روش های جراحی و شیمی درمانی درمان می شود. گاه پرتودرمانی نیز برای كاهش علائم ایجاد شده در بیمار ب هكار م یرود كه به آن پرتودرمانی تسكینی گفته م یشود. تیم پزشكی، شیوه درمان بیمار را براساس سن، وضعیت سلامت عمومی و نوع و مرحله تومور تعیین می كند. این به آن معناست كه بیماران با یك نوع سرطان ممكن است درمان های متفاوتی را پذیرا شوند. به طور معمول اولین مرحله درمان سرطان تخمدان جراحی است . هدف از جراحی، برداشتن تومور تا حد امكان و تعیین میزان و وسعت بیماری است. البته مق داری از تومور كه در حین عمل جراحی برداشته م یشود، بستگی كامل به نتایج اقدامات تشخیصی قبل از جراحی دارد .
معمولا تخمدان درگیر و تخمدان مقابل به همراه رحم لوله های فالوپ و تمام یا قسمتی از انتوم (پرده چادرینه) كه به صورت یك پرده چربی ارگان های داخل شكمی را پوشانده، برداشته می شود .
همچنین تعدادی از غدد لنفاوی داخل شكم – به ویژه در اطراف شریان ائورت – برای احتمال درگیری آنها ب هوسیله سرطان تخمدان، برداشته و بررسی می شود. یمیش درمانی اغلب به درمان جراحی اضافه شده و هدف آن نابودكردن سلول های سرطانی باقی مانده پس از جراحی است. این درمان احتمال عود كردن بعدی بیماری را كم می كند . حتی گاهی شیم یدرماین برای كوچ ككردن تومور و قابل عمل كردن آن قبل از جراحی ب هكار م یرود.

مرحله پس از درمان
با توجه به احتمال برداشتن تخمدان و رحم طی درمان، سیكل قاعدگی بیمار و توانایی باروری وی از بین می رود و دچار یائسگی زودرس خواهد شد كه به دنبال علایم گرگرفتگی، تعریق و خشكی واژن تظاهر می یابند. در صورتی كه این علایم شدید بوده و در روند زندگی معمول بیمار با پزشك مشورت كرد. ( HRT) مشك لآفرین باشند، م یتوان درباره درمان جایگزینی هورمون البته درما نهای دیگر نیز برای كاهش علایم وجود دارد چنانچه یك تخمدان بیمار برداشته شده و رحم همچنان باقی باشد، امكان قاعدگی منظم و باروری وجود دارد. البته طی شیمی درمانی عادات ماهیانه ممكن است نامنظم و یا حتی قطع شود . بنابراین حتما باید از یك روش مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده می شود. بعضی از داروها شیمی درمانی می توانند باعث آسیب تخمدان و افزایش احتمال ناباروری و یائسگی زودرس شوند . همچنین با در جنین به وسیله این داروها، احتمال ناهنجاری های D NA تداخل در تولید و نسخه برداری حاملگی افزایش می یابند. بسیاری از زنان پس از درمان سرطان تخمدان دچار كاهش میل جنسی میشوند. (Libido)

سرطان تخمدان بیماری مسری نیست و وسیله تماس جنسی قابل انتقال نیست . در بیماری كه رحم برداشته شده، حداقل باید میان اولین تماس جنسی و جراحی، شش هفته فاصله باشد . این زمان جهت بهبود عوارض حاصل از عمل لازم است.

عود سرطان تخمدان
سرطان تخمدان ممكن است بازگردد. این مورد هنگامی رخ می دهد كه سلول های بدخیم، محل اوله خود را ترك كرده و از طریق سیستم خون و لنف به سایر نواحی بدن منتقل شود . با عود بیمار تقریبا غیرممكن است، ل یكن ب ه واسطه (cure) سرطان، احتمال درمان قطعی شیمی درمانی های بیشتر و احتمالا جراحی برای مدت زمان قابل توجهی بیماری كنترل خواهد شد .

در زمان عود احتمال وقوع مشكلات روحی روانی در بیمار زیاد است. بنابراین ضرورت حمایت روانی از سوی خانواده و اطرافیان بیمار كاملا احساس می شود.

پیگیری
پزشك برای معاینات دوره ای در حین و بعد از درمان با بیمار صحبت خواهد كرد. این مراجعات پزشكی به تدریج در فواصل زمانی طولانی تری تكرار خواهد شد. طی هر معاینه دوره ای پس از انجام معاینه كامل فیزیكی بیمار آزمایش های خونی و رادیوگرافی و اسكن های مورد نیاز براساس صلاحدید به پزشك معالج برای ارزیابی احتمال عود بیماری صورت م یگیرد.