اطلاعات عمومی

 دو نوع آي . يو. دي. وجود دارد که عبارتند از:
 ۱) آي . يو. دي. هاي مسي
 ۲) آي . يو. دي. هاي حاوي هورمون پروژسترون
آي . يو. دي. هاي مسي را مي توان تا ده سال هم در مهبل باقي گذاشت و از مزاياي آن استفاده نمود. اين نوع آي . يو. دي. هاي امروزه يکي از موثرترين وسايل جلوگيري از بارداري مي باشند ، بطوريکه از هر ۱۰۰ خانمي که از اين وسيله استفاده مي نمايد فقط يک نفر دچار حاملگي ناخواسته مي شود.
 آي . يو. دي. هاي حاوي پروژسترون که به ”پروژستاسرت ” (Progestasert) نيز معروف مي باشند را بايد هر سال عوض نمود .

تاثير اي آي . يو. دي. ها نيز در جلوگيري از بارداري زياد مي باشد بطوريکه از هر ۱۰۰ خانمي که از اين وسيله استفاده مي کنند ، فقط حدود ۳ نفر دچار حاملگي ناخواسته مي شوند . وجود هورمون پروژسترون در اين نوع از آي . يو. دي. ها باعث کاهش خونريزي و انقباضهاي رحمي مي گردد که در هنگام استفاده از آي . يو. دي. معمولا ايجاد ميشود.
 
 نحوه عملکرد آي . يو. دي. ها
 
 مکانيزم دقيق عمل آي . يو. دي. ها هنوز بطور کامل مشخص نشده است . آي . يو. دي. باعث يک واکنش التهابي در ديواره رحم مي شود که اين التهاب با انتقال اسپرم و تخمک ها جلوگيري مي نمايد . وجود مس در آي . يو. دي. باعث تشديد اين پاسخ التهابي مي گردد .

تحقيقات نشان داده است که اين واکنش التهابي بطور مشخصي باعث کاهش ميزان لقاح شده و شانس بقاي جنين را در صورت بروز لقاح کاهش مي دهد . بعلاوه خود فلز مس براي اسپرمها سمي مي باشد . و بسياري از اسپرمها از بين خواهند رفت . اسپرمهاي کمي هم که زنده مي مانند و خود را به تخمک مي رسانند احتمال خيلي کمي دارد که توانايي بارور کردن تخمک را داشته باشند .
 
 
 افرادي که مي توانند از آي . يو. دي. استفاده کنند
 
 خانمهايي که هيچگونه سابقه ابتلا به عفونت يا التهاب لگن را ندارند مي توانند از آي . يو. دي. براي جلوگيري از بارداري استفاده نمايند. خانمهايي که تا کنون هيچگونه حاملگي نداشته اند بخاطرعوارض خونريزي و انقباضهاي رحمي که ممکن است بر اثر آي . يو. دي. ايجاد شود به ميزان بيشتري از ساير خانمها ممکن است خواهان عدم استفاده از آي . يو. دي. شوند . همچنين در اين خانمها احتمال افتادن به بيرون آي . يو. دي. بيشتر از خانمهايي است که قبلا سابقه حاملگي داشته اند . بطور کلي توصيه مي شود که خانمهايي که داراي مشکلات زير هستند از آي . يو. دي. استفاده نکنند:
 * انقباضهاي شديد رحمي د رهنگام قاعدگي
 * خونريزيهاي شديد در هنگام قاعدگي
 * کم خوني و سايرخونريزيها
 * وجود ناهنجاري هايي در رحم ، لوله فالوپ و تخمدان ها
 * تست اسمير غير طبيعي
 * سابقه حاملگي خارج رحمي
 * وجود بعضي از اختلالات دريچه قلب
 * وجود حساسيت يا آلرژي به مس ( در مورد آي . يو. دي. هاي مسي)
 * سابقه ابتلا به بيماريهاي عفوني مقاربتي
 * وجود بيماري هايي مثل مرض قند (ديابت) ، سرطان خون ( لوسمي) و ايدز که مي توانند باعث افزايش احتمال بروز عفونت شوند.
 
 
 عوارض جانبي شايع آي . يو. دي. ها
 گاهي اوقات بعضي از خانمها يي که از آي . يو. دي. استفاده مي کنند ممکن است در طي قاعدگي هاي خود دچار انقباضهاي شديد رحمي ، افزايش خونريزي و کمر درد و يا پشت درد شوند . مصرف قرصهاي ايبوپروفن درهنگام شروع قاعدگي مي تواند به کاهش اين مشکلات کمک نمايد . حدود ۱۰ تا ۱۵ در صد خانمها بخاطر بروز اين گونه درد ها و خونريزيها در طي سال اولي که از آي . يو. دي. استفاده کرده اند اقدام به بيرون آوردن آن مي کنند . در طي سال هاي بعدي اين ميزان کاهش يافته و به ۳ درصد مي رسد . خانمهايي که قبلا بچه هايي به دنيا آورده اند در هنگام مصرف آي . يو. دي. کمتر دچار خونريزي و درد مي شوند و بنابراين احتمال کمتري دارد که به اين دلايل اقدام به بيرون آوردن آي . يو. دي. نمايند .
 
 
 خطرات استفاده از آي . يو. دي. ها
 
 اين خطرات عبارتند از :
 ۱) عفونت يا التهاب لگن- يک عفونت جدي رحم ، لوله فالوپ و تخمدان ها مي باشد که مي تواند باعث نازايي عقيم شدن و دردهاي مزمن شود . خطرايجاد بيماري التهاب لگن در طي ۲۰ روز اول نصب آي . يو. دي. بسيار زياد مي باشد. در طي اين مدت از هر ۱۰۰۰ خانمي که آي . يو. دي. گذاشته است ۱۰ نفر به التهاب لگن دچار مي شود اما از روز ۲۱ به بعد اين ميزان کاهش يافته و از هر ۱۰۰۰ خانم ، فقط يک نفر بر اثر نصب آي . يو. دي. دچار التهاب لگن ميگردد . علايم و نشانه هاي التهاب لگن عبارتند از: درد هاي شکمي ، درد در هنگام مقاربت ، خونريزي يا ترشح از مهبل و تب . در هنگام مواجه شدن با چنين علائمي ، سريعا با
 پزشک خود تماس بگيريد.
 ۲) سوراخ شدن رحم – در موارد نادري ممکن است ايجاد شود . درچنين مواقعي آي . يو. دي. با سوراخ کردن رحم وارد شکم مي گردد و ممکن است نياز به انجام عمل جراحي و بيرون آوردن آي . يو. دي. باشد .
 ۳) بيرون افتادن آي . يو. دي. – در طي سال اول نصب آي . يو. دي. حدود ۲ تا ۱۰ در صد مي باشد که اکثر آنها نيز در طي ماه اول اتفاق مي افتد . در خانمهايي که سابقه به دنيا آوردن بچه هايي را دارند فقط ۲ تا ۳ در صد احتمال وقوع چنين حالتي وجود دارد .
 بعداز سال اول ، بيرون افتادن آي . يو. دي. از رحم به خارج آن به ميزان زيادي کاهش مي يابد و به حدود يک تا سه در صد مي رسد . اگر بيرون افتادن آي . يو. دي. بدون اينکه خانم متوجه آن شود اتفاق بيفتد ، ممکن است حاملگي روي دهد .
 ۴) وقوع حاملگي – اگر باوجود آي . يو. دي. در داخل رحم ، حاملگي رخ دهد بايد سريعا اقدام به بيرون آوردن آي . يو. دي. نمود . ادامه حاملگي همراه با آي . يو. دي. خطر سقط خود بخودي را دو برابر و خط زايمان زود رس را چهار برابر مي نمايد.
 خانمهايي که با وجود آي . يو. دي. حامله مي شوند احتمال بيشتري دارد که به حاملگي خارج رحمي دچار شوند (حدود ۵ در صد) . عدم ايجاد قاعدگي در طي يک ماه ، خونريزي هاي نامنظم و بروز علائم حاملگي ( مثل تهوع و استفراغ ، حساس شدن پستانها ، دفع مکرر ادرارو خستگي) را بايد به
 پزشک گزارش نمود . حاملگي خارج رحمي در صورتي که به موقع درمان نگردد مي تواند باعث مرگ شود.
 
 
 نحوه گذاشتن آي . يو. دي.
 
 قبل از اينکه پزشک يا ماما بخواهد اقدام به گذاشتن آي . يو. دي. نمايد . يک بررسي و معاينه کلي (چک آپ) انجام شود . اين معاينات شامل معاينه لگن و پستانها ، تست پاپ اسمير و آزمايش حاملگي مي باشد .در صورتي که هيچ مشکلي وجود نداشت ، مي توان اقدام به نصب آي . يو. دي. نمود.
 آي . يو. دي. را معمولا در روزهاي آخر عادت ماهانه نصب مي کنند زيرا در آن هنگام ، دهانه رحم کمي باز بوده و احتمال وجود حاملگي بسيا راندک مي باشد . با اين حال ، مي توان آي . يو. دي. را در هر زماني نصب نمود . کل زمان نصب آي . يو. دي. حدود ۵ تا ۱۵ دقيقه طول ميکشد . اکثر خانمها در هنگام نصب و نيز بعد از قرار دادن آي . يو. دي. احساس انقباضهايي مي کنند . مصرف قرصهاي ايبو پروفن مي تواند به کم کردن اين انقباضهاي دردناک کمک نمايد. بهتر است اين قرصها يکي دو ساعت قبل از نصب آي . يو. دي. خورده شوند تا اثر بهتري داشته باشند . قبل از نصب آي . يو. دي. پزشک يا ماما با استفاده از يک وسيله مخصوص ، اندازه و عمق رحم را اندازه گيري مي کند . سپس به آرامي آي . يو. دي. را در رحم قرار ميدهند . ممکن است در هنگام نصب آي . يو. دي. انقباضهاي دردناکي ايجاد شود و بعد از نصب نيز مقداري خونريزي ايجاد گردد .
 بعد از نصب آي . يو. دي. به مدت پنج روز از انجام مقاربت خودداري نماييد و نيز در طي اين مدت از قرار دادن هر گونه چيزي در داخل مهبل خود (مثل تامپون) پرهيز نماييد . اين کار باعث مي گردد که احتمال وقوع عفونت کاهش يابد . انقباضهاي خفيفي ممکن است در طي چند روز پس از نصب آي . يو. دي. ايجاد شود که ميتوان با مصرف داروهاي مسکن ساده مثل ايبوپروفن ، آسپرين ويا استامينوفن آنها را تسکين داد . در صورتي که درد خيلي شديد بوده و با مصرف اين مسکن ها تسکين پيدا نکرد ، با
 پزشک خود تماس بگيريد.
 
 
 پيگيريهاي بعدي آي . يو. دي.
 
 با قرار دادن انگشت تميز خودتان در داخل مهبل ، مي توانيد وجود نخي که به انتهاي آي . يو. دي. متصل است را احساس نماييد . شما بايد بعد از هر عادت ماهانه ، اين کار را انجام دهيد تا مطمئن شويد که آي . يو. دي. هنوز در محل خود قرار دارد وبه بيرون نيفتاده است . در صورتي که وجود نخ را احساس نکرديد ، بايد به  پزشک يا ماما ي خود مراجعه نماييد.

بطور کلي بعد از سه ماه که از نصب آي . يو. دي. گذشت بايد براي کنترل آي . يو. دي. به  پزشک يا  ماما مراجعه نمود . سپس سالي يک بار بايد اين کار را انجام داد و تست پاپ اسمير هم بايد بطور سالانه صورت پذيرد.
 علائم و نشانه هاي خطر در خانمهايي که از آي . يو. دي. استفاده مي کنند
 
 در صورت مشاهده علائم زير ، سريعا با پزشک تماس بگيريد:
 * انقباضهاي درد ناک شديد و خونريزي هاي زياد
 * درد شکم
 * تب
 * ترشحات غير طبيعي از مهبل و يا سوزش دستگاه تناسلي
 * خونريزيهاي نامنظم
 * عنم ايجاد عادت ماهانه
 * علايم وقوع حاملگي (مثل تهوع ، استفراغ ، حساس شدن پستانها ، تکرر ادرار ، خستگي)
 
 
 نحوه برداشتن و بيرون آوردن آي . يو. دي.
 
 آي . يو. دي. را مي توان در هر زماني از رحم خارج نمود . بيرون آوردن آي . يو. دي. خيلي راحت تر از نصب آن مي باشد. آي . يو. دي. هاي مسي را ميتوان بعد از ۱۰ سال و آي . يو. دي. هاي پروژستاسرتي را بعد از يکسال بيرون آورد .
 
 تذکرمهم:
 هيچگاه خودتان به تنهايي اقدام به بيرون آوردن آي . يو. دي. ننماييد .
 
 
 مزاياي استفاده از آي . يو. دي.
 
 مزاياي آي . يو. دي. ها عبارتنداز :
 * مشکلي در هنگام مقاربت ايجاد نمي کند
 * نيازي به مراقبتهاي روزانه ندارد
 * بلافاصله بعد از نصب موثر مي باشد
 * اثرآن طولاني مدت است
 
 
 معايب استفاده از آي . يو. دي.
 
 معايب آي . يو. دي. ها عبارتند از :
 * ازانتقال بيماريهاي عفوني مقاربتي مثل ايدز جلوگيري نمي کند
 * نصب وبرداشتن آن نياز به پزشک يا ماما دارد
 * ممکن است آي . يو. دي. خودبخود به بيرون رحم بيفتد
 * مي تواند باعث مشکلاتي در طي عادت ماهانه شود