يكي از مشكلات شايع ، دردهاي شكمي ناشي از تودههاي لگني ، خصوصاً تودههاي تخمداني است .
بيماريهاي تخمدان ممكن است درنتيجة تغييرات فيزيولوژيك ، عفونتها و يا
نئوپلاسمهاي خوش خيم و بدخيم ، ايجاد شوند . بسياري از تومورهاي تخمدان
(85%) خوش خيم هستند و آنها در 44-20 سال اتفاق ميافتد و احتمال اينكه يك
تومور اوليه تخمدان بدخيم باشد ، بعد از يائسگي 45% و قبل از يائسگي 13%
است . بسياري از تومورها نشانههاي غير اختصاصي خفيفي ايجاد ميكنند ، از
جمله علائمي كه ميتواند ناشي از كيستهاي تخمداني باشد ، عبارتند از :
اتساع شكم ، درد يا احساس ناراحتي در شكم، علائم ادراري يا گوارشي ،
خونريزي واژينال ، كه به طوركلي مشكل جدي ايجاد نميكنند مگر در موارد پيچ
خوردگي يا پارگي كيست و يا خونريزي به داخل كيست ، كه بيمار با درد حاد شكم
، ضعف ، سرگيجه ، Faint ، تب و فشار ناپايدار مراجعه ميكند كه جزء
اورژانسهاي پزشكي بوده و اقدامات مقتضي ميبايست به صورت اورژانس صورت گيرد
.
تودههاي خوش خيم تخمداني به دو دسته تودههاي غيرنئوپلاستيك و نئوپلاسمهاي خوش خيم تخمدان تقسيم ميشوند :
تودههاي غير نئوپلاستيك مجموعهاي شامل : كيستهاي فوليكولار ، كيست جسم
زرد ، كيستهاي تكالوتئين ، اندومتريوم تخمدان و لوتئوم حاملگي ميباشد . و
نئوپلاسمهاي خوش خيم شامل : تراتوم كيستيك بالغ ، استروماي تخمداني و
تومورهاي اپيتليالي ( سروزسيست آدنوما ، موسينوس سيست ، سيست آدنو فيبروم و
تومور برنر ) و تومورهاي طناب جنسي ـ استروما ( شامل تكوما و فيبروما ) مي
باشد.
در كيستهاي تخمداني غالباً قبل از تشخيص پاتولوژي ، برنامه درمانی بيمار
مشخص ميشود . و اين بر اساس علائم ، نوع ، اندازه كيست و همچنين سن بيمار و
نهايتاً تمايل بيمار به بچهدار شدن ميباشد .
بيماران با كيستهاي كوچكتر از 4-3 سانتي متر كه علائم خفيف دارند را
ميتوان در خانه با مسكن درمان نمود و بوسيله سونوگرافي مكرر پيگيري كرد . و
درمورد بيماران با كيستهاي بزرگتر از 4 سانتيمتر ميتوان از قرص های
جلوگيري خوراكي كمك گرفت .
در مورد كيستهاي بزرگتر از 8 سانتي متر و يا در موارد مشكوك به بدخيمي يا
عدم جواب به درمان دارويي و يا شك به تورشن يا پارگي ، كيست تخمدان مورد
لاپاراتومي قرار ميگيرد .
نهايتاً تمام نمونههاي تهيه شده طي لاپاراتومي ، مورد بررسي پاتولوژي قرار
مي گيرد كه درصورت وجود بدخيمي ، نحوه ادامه درمان بيمار مشخص ميشود .
ما بررسي را بر روي 100 بيمار با توده غير نئوپلاستيك تخمدان كه به طور
تصادفي از هر دو بيمارستان امام خميني و رازي اهواز از فروردين سال 1382
لغايت فروردين 1383 انتخاب شده بود انجام داديم :
((هدف از مطالعه ما بررسي پاتولوژي تودههاي غير نئوپلاستيك تخمدان بوده
است كه در اين پژوهش آناليزهايي نيز انجام شده تا ارتباط بين پاتولوژي توده
تخمداني و فاكتورهايي كه در شرح حال بيمار ميباشد بررسي شود كه نتايج
آنها به طور اختصار به صورت زير ميباشد
پاتولوژي
شايعترين پاتولوژي دراين 100 مورد ، كورپوس لوتئوم (45%) بود . و نادرترين ، لوتئوم حاملگي (1%) موارد بوده است .
(شايعترين محدودة سني كيستهاي خوش خيم تخمداني بين 15تا 20 سال بوده است .)
وضعيت قاعدگي
58 % بيماران قاعدگي هاي منظم داشتهاند.
روش جلوگيري از بارداري
در مورد نحوة پيشگيري از بارداري 77% موارد از هيچگونه روشي استفاده
نميكردند و از بين مواردي كه پيشگيري داشتهاند ، شايعترين وسيله قرص
جلوگيري بوده است .
در بيماراني كه قرص جلوگيري مصرف ميكردند ، شايعترين پاتولوژي كورپوس لوتئوم بوده است .
شكايت اصلي بيمار
شايعترين شكايت بيماران درد شكم بود و در بيماراني كه با درد شكم مراجعه كردهاند ، شايعترين پاتولوژي كورپوس لوتئوم بوده است .
محل كيست
در مورد محل كيست ، 51% كيستها در تخمدان سمت چپ قرار داشتند .و 42% موارد
در تخمدان سمت راست و 7% موارد در هر دو تخمدان كيست مشاهده شد .
يافته حين عمل جراحي
شايعترين يافتهها حين عمل جراحي پارگي كيست بوده است .