سقط مکرر و علتهای آن :
اصطلاحات :
* تعريف سقط مکرر چيست؟
*بررسي باليني براي تعيين علت سقط چه زماني انجام مي شود؟
*چه عللي سبب سقط مکرر مي شوند ؟
*چه علائمي احتمال وجود عامل ژنتيکي را مطرح مي کند؟
*چه علل تشريحي (آناتوميکي) باعث سقط مکرر مي شوند؟
*عوامل هورموني که باعث سقط مکرر مي شوند کدامند؟
*آيا علل عفوني نيز به عنوان علت سقط مکرر مطرح مي شود ؟
*عوامل ايمني چگونه مي تواند سبب سقط مکرر شوند ؟
*ساير عواملي که به سقط مکرر منجر مي شوند چه نام دارند؟
*براي تعيين علت سقط خودبه خودي چه بررسي هايي را بايد قبل از بارداري انجام داد؟
*چه بررسي هاي آزمايشگاهي در مورد سقط خود به خودي صورت مي گيرد؟
*بعد از بارداري چه مراقبتها وبررسي هايي بايد در اين بيماران انجام شود ؟
*سقط خود به خودي چگونه درمان مي شود؟
اصطلاحات :
1- سقط (Abortion): به مرگ جنين در داخل رحم در سه ماه اول حاملگي گفته مي شود.
2- کروموزوم ( Chromosome ) : کروموزوم يکي از اجزاءداخل سلولي است که وظيفه انتقال ژنها را بر عهده دارد.
3- ديابت شيرين( Diabete Mellitus ): بيماري است که در ان قند خون به علت نبودن هورمون مربوطه بالا مي رود.
4- پروژسترون( Progestron ): يکي از هورمونهاي جنسي زنانه است که توسط تخمدانها ترشح مي شود .
5- پلاکت( Platelet ) : يکي از اجزاء خون است که در لخته شدن خون تاثير دارد.
* تعريف سقط مکرر چيست؟
سقط مکرر به بروز سه يا بيشتر سقط ، قبل از نيمه اول بارداري، اطلاق مي شود و در هر 300 بارداري يک مورد حادث مي شود.
سقط خود به خودي شايع ترين عارضه بارداري است وبراي زوجيني که تمايل به داشتن فرزند دارند ، استرسهاي روحي فراواني ايجاد مي کند.
حدود 15 درصد بارداريهايي که از نظر کلينيکي تشخيص داده مي شوند در نيمه اول بارداري سقط مي شوند.
*بررسي باليني براي تعيين علت سقط چه زماني انجام مي شود؟
بررسي هاي باليني براي مشخص نمودن علت سقط وقتي لازم است که دو سقط خود به
خودي متوالي ايجاد شود . به خصوص وقتي که ضربان قلب جنين ، قبل از بروز سقط
تشخيص داده شده باشد ، سن مادر بيش از 35 سال ويا زوجين به سختي باردار
شده باشند.
*چه عللي سبب سقط مکرر مي شوند ؟
حالات غير طبيعي کروموزومي والدين تنها علت غير قابل بحث سقط مکرر است .
چنين حالات غير طبيعي کروموزومي در 5 درصد زوجين که دچار سقط مکرر مي شوند
حادث مي شود . ساير علل عبارتند از : حالات غير طبيعي آناتوميکي( تشريحي
رحم) که 12 درصد موارد را تشکيل مي دهد. مشکلات هورموني 17 درصد و عفونتها 5
درصد علل ، فاکتورهاي ايمني 50 درصد وعلل متفرقه ديگر حدود 10 درصد علت
سقط مکرر را تشکيل مي دهد . بعد از ارزيابي واقعي در 60 درصد موارد علت سقط
مکرر غير قابل توجيه باقي مي ماند .
*چه علائمي احتمال وجود عامل ژنتيکي را مطرح مي کند؟
سابقه به دنيا آوردن فرزند سالم وزنده ونداشتن نسبت فاميلي براي رد حالات
غير طبيعي کروموزومهاي والدين کافي نيستند ولي سابقه سقط مکرر ومرگ داخل
رحمي وتولد جنين با بيماريهاي مادرزادي جنيني ممکن است با حالات غير طبيعي
کروموزومي همراه باشد.
*چه علل تشريحي (آناتوميکي) باعث سقط مکرر مي شوند؟
اين علل ممکن است مادرزادي يا اکتسابي باشد . اين حالات غير طبيعي تشريحي
ممکن است به ايجاد ديواره يا پرده اي داخل رحم منجر شود . اين اختلال مي
تواند در صورت استفاده مادر از بعضي هورمونها در دوران بارداري در جنين
مونث ايجاد شود . حالات غير طبيعي دهانه رحم ونارسايي دهانه رحم از علل
تشريحي ديگر سقط مکرر هستند . ديواره داخل رحمي ممکن است با 60 درصد خطر
سقط خود به خودي همراه باشد. سقط سه ماهه دوم شايع ترين فرم سقط در اين
اختلال تکاملي رحمي است ولي در صورتيکه سلول تخم روي ديواره جايگزين شود
ممکن است سقط سه ماهه اول نيز ايجاد شود.
از علل اکتسابي وتشريحي که به سقط مکرر منجر مي شود چسبندگيهاي داخل رحمي
وفيبروم رحمي است که با به هدر ريختن خون داخل رحمي مي تواند باعث سقط مکرر
شود.
*عوامل هورموني که باعث سقط مکرر مي شوند کدامند؟
اختلالات هورموني که به سقط مکرر منجر ميشوند عبارتند از: اختلالات وضعف تخمدان ، ديابت شيرين وبيماريهاي تيروئيدي.
تداوم حاملگي در خلال دو ماه اول بارداري وابسته به توليد پروژسترون از
تخمدان مي باشد که اگر به مقدار کافي توليد نشوند سلولهاي جفتي رشد کافي
نخوهند داشت وبه سقط خود به خود منجر ميشود . علت سقط در ديابت شيرين ممکن
است اختلال در جريان خون رحمي باشد .
کم کاري تيروئيد بيماري هورموني ديگري است که باعث سقط مکرر مي شود واين به
دليل تاثير روي تخمک گذاري و اختلال عملکرد تخمدانها ايجاد مي شود.
آيا علل عفوني نيز به عنوان علت سقط مکرر مطرح مي شود ؟
بله ، همراهي عفونتها با سقط مکرر از علل سقط محسوب مي شود . عفونتهاي
دستگاه تناسلي زنان با عوامل ميکروبي، ويروسها وقارچها به عنوان علت سقط
مطرح شده است . از نظر تئوري به نظر مي رسد که فعاليت سيستم ايمني در
مقابل اين عفونتها باعث سقط در مراحل اوليه ميشود، اما مدارک زيادي نقش اين
عوامل بيماري زا را در سقط مراحل ديرتر بارداري، مرگ داخل رحمي ، پارگي
زودرس کيسه آب و زايمان زودرس نشان مي دهد .
عوامل ايمني چگونه مي تواند سبب سقط مکرر شوند ؟
در اين نوع سقط مکرر موادي در خون ايجاد مي شود که باعث چسبندگي پلاکت ها
واختلالات عروقي جفت وسقط مي شود . گاهي در اين نوع سقطها موادي بر ضد
سلولهاي جفتي يا اسپرم ساخته مي شود که به سقط در مراحل اوليه منجر مي شود.
ساير عواملي که به سقط مکرر منجر مي شوند چه نام دارند؟
ساير عوامل موثر در سقط عبارتند از : سموم محيطي ، به خصوص سموم فلزات
سنگين ، داروهاي شيمي درماني ، استنشاق دارو هاي بيهوشي ، اعتياد وسيگار ،
اشعه هاي يونيزه وبيماريهاي مزمن . اين عوامل باعث اختلال جريان خون رحمي
مي شوند و مي توانند در ايجاد سقط مکرر نقش داشته باشند . دلايلي نشا ن
ندارد که نشان دهد ورزش در حد متوسط همراه با سقط مکرر است.
*براي تعيين علت سقط خودبه خودي چه بررسي هايي را بايد قبل از بارداري انجام داد؟
با سوالاتي که از بيمار مي شود ميتوان اطلاعاتي را کسب کرد .اين سولات عبارتند از :
1- وضعيت وخصوصيات سقطهاي قبلي و سن حاملگي در زمان سقط
2-پرسش در مورد تماس با سموم وداروهاي محيطي
3- عفونتهاي زنانگي ومامايي
4- سوال در مورد آزمايشهايي که نشان دهنده سقط ايمني است .
5- سوال در مورد نسبت فاميلي باهم
6- پرسش در مورد سابقه سقطهاي مکرر در فاميل
7- پرسش در مورد تستها وآزمايشهاي تشخيصي قبلي ودرمانهاي انجام شده
8- سوال در مورد بررسي آسيب شناسي وکروموزومي جنين سقط شده
تقريبا 60 درصد حاملگيهاي سقط شده قبل از 8 هفته بارداري يک اختلال
کروموزومي را نشان مي دهد ، به خصوص اين حالات در حاملگي هاي سقط شده فاقد
جنين پيش مي آيد.
*چه بررسي هاي آزمايشگاهي در مورد سقط خود به خودي صورت مي گيرد؟
بايد بررسي کروموزومي بيمار و همسر به عمل آيد. بايد بررسي تشريحي رحم با
ميکروسکوپ انجام شود . نمونه برداري رحمي نزديک به عادت ماهيانه پريود ،
براي بررسي وضعيت هورموني تخمدان کمک کننده است . اندازه گيري هاي هورموني
از خون بايد به عمل آيد. بايد پلاکت ها شمارش شود. وموادي که در سقطهاي
ايمني در خون ايجاد مي شوند بررسي شوند . همچنين بررسي ميکروبي از دهانه
رحم براي عفونتها لازم است.
*بعد از بارداري چه مراقبتها وبررسي هايي بايد در اين بيماران انجام شود ؟
بعد از بارداري مراقبت شديد تحکيم رواني وقطعي کردن سلامتي داخل رحمي جنين
لازم است . شيوع حاملگي خارج از رحم وحاملگي مولار (بچه خوره) در زنان با
سابقه سقط خود به خودي مکرر افزايش مي يابد.
اندازه گيري هورمون جفتي در خون (HCG ) قبل از انجام سونوگرافي کمک کننده
است . سپس در شرايطي که اين هورمون به اندازه lu 1500 رسيد بايد بررسي
سونوگرافي انجام شود وتا دو هفته بعد از سن حاملگي که سقطهاي قبلي در آن
اتفاق افتاده است ادامه يابد.