اطلاعات عمومی

بهنام لطفی فر(هیپنوتراپ)

تذکر: چاپ و تکثیر مطالب  تنها با ذکر منبع و نویسنده بلا مانع است

(مقاله اینجانب در روزنامه همشهری مورخه ۲۲/۷/ ۱۳۸۹  چاپ گردید)

(نظرات شما راهگشاست و ما را به ادامه این راه دوچندان امیدوار می کند )

زایمان موهبتی است الهی و طبیعی در چرخه هستی، اما همراه با درد جسمی،كه برخلاف تفكرات حاكم بر قرون وسطی كه آن را ناشی از باورهای نادرست همچون كفاره گناه آدم و حوا بعلت خوردن میوه ممنوعه  می‌دانستند امروزه حكمت‌های  آن مشخص و مبرهن است  همچون هشدار به مادر و اطرافیان جهت آمادگی برای زایمان و غیره كه مقوله این مقال نیست.اما امروزه دردهای ناشی از زایمان را می‌توان به روشهای گوناگونی تسكین یا مادر را در شرایطی قرار داده تا این درد طاق تفرسا را به دردی قابل تحمل تبدیل كند. امروزه از رو‌شهای مختلف و متنوعی در دنیا برای زایمان بدون درد یا كم درد و با  كمترین  میزان عارضة جانبی برای مادر و نوزاد استفاده می‌شود كه به دسته دارویی و غیر دارویی تقسیم می‌شوندكه عبارتند از الف)- روشهای غیر دارویی ▪ سایکوپروفیلاکسی (لاماز - رفیکسولوژی ) ▪ تمركز - ماساژ ▪ موزیک - آروماتراپی▪ هومئوپاتی - گیاه درمانی ▪ طب فشاری - طب سوزنی ▪ تحریک الکتریکی عصب از راه پوست▪ استئوپاتی – هیپنوتیزم ▪ ورزش ▪ استفاده از گرما و یا سرمای موضعی ▪ گذراندن مراحل قبل از زایمان در وان آب گرم و یا زایمان در آب ▪ انتخاب وضع های مختلف زایمانی▪ بیوفیدبک - دعا - انرژی درمانی - آموزش - حمایت روحی ▪ حمایت حین زایمان توسط همراه و غیره ب) -روشهای دارویی عبارتند از : ▪ استنشاق هوشبرها ▪ استنشاق انتونکس ▪ داروهای عضلانی ▪ داروهای وریدی ▪ تزریق پوستی آب مقطر اپیدورال آنالژزی - ساب آراکنوئید آنالژزی ▪ تزریق داخل کانال زایمان (پاراسرویکال و پودندال)بیش از یكصد روش در طی دو قرن اخیر در دنیا جهت تسهیل زایمان بدون درد یا كم درد استفاده شده و می‌شود كه در آن میان  تكنیك هیپنوتیزم  و خود هیپنوتیزم بعلت  قدرت وگستردگی كه در عالم ذهن دارد روز به روز بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروفسور ”ارنست هیلگارد“ در اثر تحقیقی خود با نام ”کاربرد هیپنوتیزم در تسکین درد“ ضمن بیان بنیان‌های علمی علت‌های پیدایش درد، به کاربرد وسیع هیپنوتیزم در کنترل درد پرداخته است: ▪ کاربرد هیپنوتیزم در تسکین درد برای انجام انواع جراحی‌های کوچک و بزرگ▪ کاربرد هیپنوتیزم در تسکین درد و ایجاد شرایط مناسب در شیمی‌درمانی و مراقبت از بیماران سرطانی دارای دردهای شدید▪ کاربرد هیپنوتیزم برای تسکین درد و بسیاری از زمینه‌های دیگر برای انجام طیف گسترده‌ای از جراحی‌ها و بیماری‌های مربوط به دندان‌پزشکی▪ کاربرد هیپنوتیزم برای انجام زایمان بی‌درد یا بسیار راحت

زایمان بی‌درد با هیپنوتیزم یا خودهیپنوتیزم، یک روش بسیار علمی و کاربردی است که به سهولت و ارزانی می‌تواند مورد استفاده بسیاری از خانم‌های باردار قرار بگیرد. برای انجام این کار، کافی است ، این قبیل افراد را با هیپنوتیزم یا خودهیپنوتیزم آشنا کرد تا زایمان بی‌درد یا کم‌دردی را انجام دهند. اگر خانم‌های باردار که استعداد هیپنوتیزم‌پذیری متوسط یا خوبی دارند، با خودهیپنوتیزم و روش‌های ایجاد بی‌‌دردی با آن، آشنا شوند؛ در خانه، درمانگاه یا بیمارستان، حتی بدون کمک هیپنوتیزور، می‌توانند زیر نظر پزشک یا ماما، خود را در شرایط بی‌دردی قرار دهند. و وضع حمل نمایند مطالعات و تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر ثابت نموده است  بیش از7۰درصد از زنان هر جامعه‌ای می‌توانند جهت کنترل عوارض بارداری (تهوع و استفراغ ماههای اول و ...) و تسکین دردهای زایمان از فوائد تمرینات خود‌هیپنوتیزم بهرمند شوند از اینرو توصیه می‌گردد زنان جوانی که در سنین بارداری می باشند قبل از حاملگی و یا در ماه ششم بارداری نسبت به آموزش تمرینات فوق الذکر اقدام نمایند تا زایمانی بسیار راحت و آرام را تجربه نمایند. ترس از زایمان طبیعی و درد‌های ناشی از آن و روش نادرست زایمان طبیعی در شرایط فعلی از عوامل اصلی روی آوری خانم‌های باردار به سزارین در ایران می‌باشد.در حقیقت زایمان مادر در محیطی آرام و امن ، اهرمی برای تبلیغ زایمان طبیعی است كه امروزه در كشورهای پیشرفته روز به روز تمایل زنان باردار برای زایمان طبیعی بعلت محاسن بسیار آن بیشتر و بیشتر می‌شود سزارین یک جراحی بزرگ است که با شکافتن پوست روی شکم، عضلات زیر آن و جدار رحم همراه است به طورمتوسط، ۱۰ الی 15 درصد زایمان ها در جهان به روش سزارین انجام می شود،طبق آمار رسمی در ایران حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد زایمان‌ها به صورت عمل جراحی یعنی سزارین صورت می گیرند، در حالی که طبق آمار غیر رسمی این مقدار بسیار بیشتر از درصد عنوان شده است. با این وجود همین درصد ذكر شده نیز در ایران ۵ برابر بیشتر از سایر نقاط جهان است. امروزه در برخی‌از بیمارستان‌های خصوصی ایران این آمارحتی۱۰۰در‌صد نیز گزارش شده است. این در حالی است در جوامع حتی پیشرفته بعلت استفاده از روشهای ذكر شده تنها در شرایط اضطراری از سزارین استفاده می‌كنند  و۸۰ تا ۸۵ درصد زایمان‌ها بصورت طبیعی رخ می‌دهند و تنها در کمتر از ۱۵ درصد آنها، اقدام به مداخلات تهاجمی‌ طبی ضروری می‌گردد چرا که اگر در بعضی موارد سزارین صورت نگیرد جان نوزاد و حتی در مواردی جان مادر در مخاطره خواهد بود. در این میان هیپنوتیزم ثابت كرده است با قدرت شگرف و بی نظیر خود همچنان كه گفته شد در حیطه جراحی‌های بزرگ وارد می‌تواند وارد عمل شود 4بار انجام عمل سزارین  با هیپنوتیزم در ایران در سال‌های 1369  ، 1386 1387 ، 1388 ، توسط استاد الماسیان  خود مدعای این ادعاست. براستی اگر هیپنوتیزم قادر است دست به چنین كارهای بزرگی بزند پس چرا از آن در حیطه زایمان طبیعی استفاده نگردد كه امروزه در دنیا بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد‌.ودر بسیاری از مراكز بزرگ بیمارستانی و درمانی جهان برای زایمانهای طبیعی استفاده می‌شود.

جنكینز و پریچارد با بررسی 600 زن حامله كه از این میان 262 نفر آنها تحت آموزشهای هیپنوتیزم بودند دریافتند كه دردهای زنان اول زا هیپنوز شده از 3/9 ساعت به 4/6 ساعت كاهش می‌یابد(سه ساعت كاهش دردهای زایمان) و در زنان چند زایمانی این دردها از 2/6 ساعت به 3/5می‌رسد(یك ساعت كاهش دردزایمان) همچنین دردهای مرحله دوم زایمان از 50 دقیقه به 37 دقیقه می‌رسد.

در تحقیق مقایسه‌ای دیگری كه بین روش لاماز و هیپنوتیزم صورت گرفت(51 نفر لاماز و 45 نفر هیپنوتیزم) مشاهده شد كه دردهای اولیه زایمان در گروه تحت هیپنوتیزم شده در مقایسه با گروه تحت لاماز 98 دقیقه و مرحله دوم زایمان 40 دقیقه كوتاهتر شده است همچنین زنان رضایت بیشتر، اضطراب كمتر و خواب راحت‌تری را  گروه تحت هیپنوزتجربه كرده‌اند.در بریتانیا در یك مطالعه مهم بین 270 نفر  كه در سه گروه مستقل و مساوی تقسیم شده بودند  متوجه گردیدند طول دردهای مرحله اول و دوم زایمان در گروه هیپنوز شده6 ساعت و 21 دقیقه، در گروه تن آرامی(ریلاكس شده) 9 ساعت 28 دقیقه و در گروهی كه تنها تحت نظر(كنترلی) بوده‌اند 9 ساعت 45 دقیقه بوده است. این مطالعات تنها مختص ده‌های اخیر نبوده بلكه پیشتر نیز ابرامسون و هلرون در 1950 در تحقیقاتی بر روی یكصد مادر تحت هیپنوز در مقایسه با 88 زن زائو تحت كنترل23/3 ساعت كاهش درد را ثبت كردند ملجر نیز در 1966 تقریبا به همین زمان كاهش دست یافت. تحقیقات انجام یافته فراوان دیگری در دنیا نیز انجام گرفته كه همگی آنها در مراجع معتبر چاپ و مورد تایید قرار گرفته‌اند كه تعدادی از انها در پانوشت امده است.

مصرف دارو:

 در تحقیقی كه در بریتانیا بر روی 45زائو تحت هیپنوزصورت گرفت در 55درصد آنها از هیچ گونه داروی برای تسكین دردهای مرحله اول و دوم استفاده نگردید این در حالی است در گروه تحت نظراین رقم تنها22 درصد گزارش شد.

در دو تحقیق تركیبی دیگر بر روی 1000 تولد متوالی  در850 زن حامله‌ای كه تحت هیپنوز بودند این میزان عدم استعمال دارو 58 درصد اعلام شد. در پنج تحقیق دیگر این میزان به 60 الی 79 درصد رسید. تفاوتی كه دراین بین در نتایج مشاهد می‌شود بدلایل مختلفی است یكی تبحر و تجربه هیپنوزكننده، دیگری خصوصیات اجتماعی ، اقتصادی و متفاوت گروه‌ها تحت بررسی است اما هر چه كه باشد این میزان كمتر از 50 درصدنخواهد بود.

 نرخ مداخله جراحی:

در یك تحقیق انجام شده در ایالت فلوریدا كه بر روی 42 مادری نوجوان صورت گرفت بدلیل شرایط جسمی خاص كه این قبیل  از مادران دارند 22 نفر آنها تحت تاثیر هیپنوتیزم نیاز به هیچ گونه مداخله جراحی پیدا نكردند یعنی  تنها6/47 درصد آنهاتحت عمل سزارین قرار گرفتند این در حالیست در گروه 20 نفره تحت كنترل 12 تای آنها تحت عمل جراحی قرار گرفتند ( 60 درصد). اما تفاوت محسوس‌تر در میزان سپری كردن زمان و هزینه‌های اقامت و درمان  بیمارستانی بود درگروه اول تنها یك نفر بیشتر از دو روز را دربیمارستان سپری كرد(4/2 درصد) در حالیكه در گروه دوم این تعداد از 20 نفر به 8 نفر رسید(40 درصد).

هارمون و هینان و تییر در 1990 در مطالعه‌ای كه بر روی زنان اول‌زای تحت آموزش هیپنوز انجام دادند متوجه شدند نمره آپگارآنها بلاتر رفته و استفاده از دارو نیز  بشدت كاهش یافته است. در ضمن 84% از زنان تمایل خود را برای زایمان طبیعی نشان داده‌اند كه این بالاترین نرخ تولد برای مادران اول زای به ثبت رسیده است.

افسردگی پس از زایمان

مك كارتی در سال 1998، در تحقیقاتی كه بر روی 600 زن حامله كه تنها پنج جلسه 30 دقیقه‌ای تحت هیپنوز بودند مشاهده كرد هیچگونه افسردگی پس از زایمان در آنها وجود ندارد. این در حالی است كه در حالت معمول 10 الی 15 درصد زنان به افسردگی‌های پس از زایمان دچار می‌شوند. این مشاهدات نشان داد حتی یك مداخله ساده توسط هیپنوتیزور اثرات گسترده‌ای هم در بعدپزشكی و هم در بعد اجتماعی بر جای می‌گذارد.

 انجمن پزشكی بریتانیا در سال 1993 اعلام كرد یك چهارم از زنان حامله آن كشور از درمانهای مكمل برای زایمان بهره می برندو بیش از یك قرن است كه هیپنوتیزم برای زایمان در دنیا استفاده می‌شود. مطمئناً اگر امارهای 2010 منتشر می‌شد با توجه به آگاهی مادران این رقم هم اكنون به حداقل 50 درصد نیز می رسید.

دكتر خدایی متخصص زنان و مامایی كسی كه از چهار عمل جراحی هینوتیزمی انجام شده توسط استاد الماسیان دو عمل آن را با همراهی و تیم ایشان مدیریت و رهبری می شد جمله زیبایی دارند «هیپنوتیزم علمی بسیار زیباست كه توانایی‌های انسان در آن بسیار زیادمی‌باشد و ما دوست داریم تمام مردم، با علاقه این علم را بدون خرافات اطرافش بشناسند و در جنبه‌های مختلف زندگی از آن استفاده كنند. ما اولین قدم‌ها را درخصوص ورود متافیزیك به پزشكی برداشتیم و هر كسی با هر خلاقیتی كه دارد، می‌تواند متافیزیك را در زمینه‌های مختلف به كار بگیرد. وقتی ادیسون الكتریسیته را كشف كرد، نهایت هنرش این بود كه لامپ را با آن روشن كند ولی الان كمترین كاری كه با الكتریسیته می شود، روشن شدن لامپ است. ما می خواهیم این علم با تمام توانایی هایش مثل بقیه علوم شناخته شود».باشد كه چنین گردد.

 منابع

1- ارزیابی عینی هیپنوتیزم در مامایی، ابراسون و هرون 1950 مجله امراض زنان و مامایی

2- اثرات  فرآیند كار و نتایج تولد باردادری نوجوانان، مارتین و سورخا 2001 مجله كار خانواده

3- مطالعه بالینی كاهش زمان زایمان با استفاده از فرآیند روان درمانی، هائو و همكاران، چین 1997

4-زایمان بدون درد، نتایج بهبود یافته با استفاده از هیپنوتیزم،هینان و هارمون 1990 مجله مشاوره روانشناسی بالینی

5- مقایسه هیپنوتیزم با ریلاكسیشن متعارف برای قبل و حین تولد ، برنان و گازویكا 1987

6-شفا از درون، استفاده از هیپنوتیزم در مراقبتهای بهداشتی زنان، هورنیاك2000 انجمن روانشناسی آمریكا

7-هیپنوتیزم در زنان، مك كارتی 1998، مجله هیپنوتیزم بالینی و تجربی

8-مدیریت تهوع و استفراق در بارداری، چز 2000، مجله مامایی بریتانیا

9-استفاده از درمان‌های مكمل در طول باروری ، دودریج2002 ، مجله مامایی

10- هیپنوتیزم و كاهش افسردگی پس از تولد، مانتل،2003 مجله مامایی

11-روش‌های معاصر در آمادگی قبل از تولد، اوستر 2000، مجله بالینی برای پرستاران

12-بیهوشی دیگر برای زایمان،2002 مجله مادر و پرستاری

13- هیپنوتیزم پزشكی برای استفراق شدید  حاملگی، سیمون و شوارتز، 1999

14-بی حسی برای دردهای زایمان با استفاده از هیپنوز، سینا،اندرو، اولیف ، 2005 مجله بین المللی بیهوشی زایمانی

15- تاثیر هیپنوتیزم قبل از تولد بر روی بهسازی روانی مادران بعد از تولد ، گوس، 2006 مجله باروری و روانشناسی كودك

16- هیپنوتیزم پزشكی و نمره آپگار ، كسلر 1999 مجله بهداشت پزشكی از نگاه دیگر

17- سایت دکتر علی عموشاهی

18- سایت پزشكان بدون مرز(متاسفانه نام نویسنده در  مقاله  قید نشده بود)

19- مجله شادكامی و موفقیت(متاسفانه نام نویسنده در مقاله  قید نشده بود)

20-سایت تبیان(متاسفانه نام نویسنده در مقاله قید نشده بود)

21- روزنامه‌هاو هفته نامهای رسمی كشور همچون جام جم، همشهری و سلامت

Smith CA. Collins CT. Cyna AM. Crowther CA. Complementary and alternative therapies for pain management in labour. [Journal Article, Research, Systematic Review] The Cochrane Library. 2006;(4)

Smith CA. Collins CT. Cyna AM. Crowther CA. Complementary and alternative therapies for pain management in labour. [Journal Article, Research, Systematic Review] The Cochrane Library. 2006;(4)

Simon EP. Schwartz J. Medical hypnosis for hyperemesis gravidarum. [Journal Article, Case Study] Birth. 1999 Dec; 26(4): 248-54. (50 ref

Oster MI. Contemporary methods in hypnotic preparation for childbirth. [Journal Article, Case Study] CRNA: The Clinical Forum for Nurse Anesthetists. 2000 Nov; 11(4): 160-6. (22 ref)

Mottershead N. Hypnosis: removing the labour from birth. [Journal Article] Practising Midwife. 9(3):26-7, 29, 2006 Mar.

Mantle F. Can hypnosis reduce postnatal depression? [Journal Article] British Journal of Midwifery. 2003 May; 11(5): 299-301. (17 ref)

Ketterhagen D. VandeVusse L. Berner MA. Self-hypnosis: alternative anesthesia for childbirth. [Journal Article, CEU, Exam Questions] MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing. 2002 Nov-Dec; 27(6): 335-41. (28 ref)

Duddridge E. Using complementary therapies during the childbearing process. [Journal Article, Pictorial] British Journal of Midwifery. 2002 Nov; 10(11): 699-704. (37 ref)

Cyna AM. Andrew MI. Robinson JS. Crowther CA. Baghurst P. Turnbull D. Wicks G. Whittle C. Hypnosis Antenatal Training for Childbirth (HATCh): a randomised controlled trial [NCT00282204]. [Journal Article] BMC Pregnancy & Childbirth. 6:5, 2006

Cyna AM. Andrew MI. McAuliffe GL. Antenatal self-hypnosis for labour and childbirth: a pilot study. [Clinical Trial. Journal Article] Anaesthesia & Intensive Care. 34(4):464-9, 2006 Aug

Chez RA. Management of nausea and vomiting in pregnancy: alternative therapies... second of two interviews. [Journal Article, Interview] Contemporary OB/GYN. 2000 Apr; 45(4): 55-6, 59-60, 62 passim. (9 ref)

Baram DA. Hypnosis in reproductive health care: a review and case reports. [Journal Article, Case Study, Review] Birth. 1995 Mar; 22(1): 37-42. (14 ref 6 bib)

Abramson, M., & Heron, W.T. An objective evaluation of hypnosis in obstetrics: Preliminary report. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 59, 1069-1074, 1950.

Alice A. Martin, PhD; Paul G. Schauble, PhD; Surekha H. Rai, PhD; and R. Whit Curry, Jr, MD The Effects of Hypnosis on the Labor Processes and Birth Outcomes of Pregnant Adolescents. The Journal of Family Practice, MAY 2001, 50(5): 441-443.

August, R.V. Obstetric hypnoanesthesia. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 79, 1131-1137, 1960, and August, R.V. Hypnosis in obstetrics. New York: McGraw Hill, 1961

Brann LR, Guzvica SA. Comparison of hypnosis with conventional relaxation for antenatal and intrapartum use: A feasibility study in general practice. J R Coll Gen Pract 1987; 37:437-440.

Davidson, J, MD. An assessment of the value of hypnosis in pregnancy and labour. Br Med Journal Oct 13, 1962, 951-953.

نکته: بعلت زیاد بودن مراجع همه آنها در اینجا آورده نشده است