لباس طلايي گاوبازان، کاغذهاي رنگي اطراف ميدان و
پارچه قرمزي که به سمت گاو وحشي گرفته ميشود. جالب است بدانيد اين دنياي
رنگي براي همه موجودات به اندازه ما رنگي نيست. از گاو وحشي شروع ميکنيم.
در واقع اين حيوان اصلا نسبت به رنگها حساس نيست و اين موضوع در مورد
بسياري از مهرهداران صدق ميکند. پس چرا گفته ميشود گاو وحشي به رنگ قرمز
حساس است و اين رنگ او را عصباني ميکند؟ اين عقيده روي کدام پايه علمي
بنا گذاشته شده است؟
زندگي سياه و سفيد
پستانداران بسياري از پستانداران قادر نيستند رنگي ببينند يا
حداقل بسيار جزيي رنگي ميبينند زيرا شبکيه چشم آنها از سلولهاي حساس به
نور يا فوتورسپتورها تشکيل شده است. اين سلولها همگي از يک نوع پيگمنت
تشکيل شدهاند که اکثر آنها رنگ آبي و سبز را جذب ميکنند. اين يعني گاو
وحشي، موش و خرگوش قادر به تشخيص قرمز و سياه از هم نيستند. چشم انسان غير
از سلولهاي حساس به نور از 3 نوع سلول ديگر هم تشکيل شده است. هر يک از
اين سلولها قادر به جذب يک رنگ خاص با طول موج مشخص هستند. در واقع
سلولهاي حساس به نور آبي با طول موج کوتاه، حساس به نور سبز با طول موج
متوسط و حساس به نور قرمز با طول موج بلند وجود دارد. به همين دليل
ميتوانيم دنيا را رنگي ببينيم. براي انسانها رنگي ديدن دنيا مهم است اما
رنگ براي بسياري از حيوانات اهميت ندارد. در واقع براي بسياري از حيوانات
ديدن حرکات مهمتر از ديدن دقيق اشيا و رنگ آنهاست. گاو وحشي قبل از آنکه
پارچه و رنگ قرمز آن را تشخيص دهد، حرکات تند را ميبيند. در واقع گاو نه
تنها رنگ را تشخيص نميدهد بلکه تار هم ميبيند.
ميوه بخوريد تا
بهتر ببينيد فکر ميکنيد بين حيوانات کدام يک قادرند رنگي ببينند؟
حشرات؟! در واقع اين حيوانات رنگهاي ماوراي بنفش را ميبينند و قادر به
تشخيص رنگ قرمز نيستند. از ميان مهرهداران تنها سگ، اسب، ماهيهاي ريز،
لاکپشت، غوکان و مارمولک قادر به ديدن دنياي رنگي هستند البته درصد جزيي!
برخي حيوانات مانند سنجاب و پستانداران عالي به دليل تغذيه بهتري که دارند،
بهتر ميبينند. در واقع مصرف ميوه و سبزيجات به ديد بهتر کمک خواهد کرد.
باز
گرديم به سوال اول پس چرا گاوبازان با آنکه ميدانند گاو رنگ
قرمز را تشخيص نميدهد مدام پارچه قرمز را جلوي گاو تکان ميدهند؟ اصلا چرا
رنگ قرمز انتخاب شده است؟ نکته بسيار ساده است. در واقع اين حيوان نيست که
با ديدن رنگ قرمز به هيجان ميآيد. تنها حرکات شديد پارچه است که گاو را
عصباني ميکند. در واقع اين انسان است که نسبت به رنگ قرمز هيجان نشان داده
و به شور و شوق ميآيد.