اطلاعات عمومی

ما، انسان­های اجتماعی هستیم و برای ادامه حیات و رفع نیازهای­مان به یکدیگر محتاجیم. به همین علت، با همنوع­های خود ارتباط برقرار کرده و اثرات رفتار و ارتباط با آنها را در ذهنمان ثبت می­کنیم. این امر با عث می­شود تا نسبت به همدیگر احساس پیدا کنیم. به عبارتی، اگر فردی برخوردش با ما مناسب باشد، در ما حس شادی ایجاد می­کند و ما هم به او محبت می­کنیم. اما اگر برخوردش بد باشد، نفرت را در ما ایجاد کرده و با او رفتار بدی را در پیش می­گیریم. در میان، اگر جنس مخالف با ما برخورد مناسبی داشته باشد، ما اثرات آن برخورد را در خود حفظ می­کنیم. کم­کم نسبت به او، در ما احساس خوب و شادمانی ایجاد می­شود. در این جا ما به آستا نه عشق می­رسیم. آن گاه احساس می­کنیم در کنار این فرد برای همیشه خوشبخت و شاد خواهیم بود. پس برای ماندن در کنار او ازدواج را در نظر می­گیریم.[1]

ازدواج کردن راه بسیار خوب و علمی است که باعث می­گردد ازنظر روحی ـ روانی و جسمانی شاد و سالم بمانیم. برای رسیدن به این هدف نیاز است بدانیم، فرد مقابل برای ما مناسب می­باشد. حسی که نسبت به او پیدا کردیم، حس مناسب و درستی است. برای این کار با دوره­ای به نام نامزدی را در پیش می­گیریم. بنابراین، دورۀ نامزدی دوره­ای برای شناخت ما و فرد مقابل از یکدیگر است. اما برخی از افراد که در ازدواج­شان موفق نمی­شوند و در زندگی مشترک خود دچار دردسر و مشکلات عدیده­ای می­گردند. شاید به این علت است که این دوره را بدون داشتن مهارت مدیریت به منظور شناخت از یکدیگر سپری می­کنند. این افراد اصلاً نمی­دانند مدیریت چیست؟ تا آن را در دورۀ نامزدی و کل زندگی­شان اجرا کنند. در این مقاله، من سعی کردم مدیریت را برای شما شرح دهم. تا بتوانید از آن برای دروۀ نامزدی و کل زندگی­تان استفاده کنید.

علت ازدواج­های ناموفق

همان طور که گفتم، برخی از افراد در ازدواج شان ناموفق هستند. می­توان سه علت برای آن که ریشه در دورۀ نامزدی­شان دارد گفت:

1. آنها دوران نامزدی را دوران خوشگذرانی می­دانند. درست است دورۀ نامزدی می­تواند خود شیرین­ترین دوره­های زندگی هر کسی باشد. اما برخی آن را دوره عشق و حال می­دانند. این در حالی است که این دوره، دوره شناخت و معرفت آنها نسبت به یکدیگر است.

2. نظام باورها: برخی از این افراد دارای باورهای غلط و نادرستی هستند. به باور آلبرت الیس روان­شناس معاصر آمریکایی وقتی برای ما اتفاقی می­افتد، دو واکنش نشان می­دهیم:

الف) زمانی که حادثه رخ می­دهد، اگر ما دارای نظام باورهای منطقی و علقلانی باشیم، رفتار منطقی از خود نشان می­دهیم.

ب) زمانی که حادثه رخ می­دهد. اگر ما دارای نظام باورهای غیر منطقی باشیم، رفتار منفی از خود بروز می­دهیم.[2]

3. نبود مدیریت در دورۀ نامزدی: برخی نمی­دانند چگونه در این دوره از یکدیگر شناخت پیدا کنند. روی همین حساب سردرگم و گیج این دوره را پشت سر می­گذارند و دست آخر هم به نتیجه مثبتی نمی­رسند.[3]

مدیریت چیست؟

این که چرا مدیریت مهم است؟ می­توان برای آن هزاران پاسخ آورد. اما آن چه اهمیت دارد و باید به آن بها داد یک چیز است. اگرما، خود را مدیر خود، زندگی و سرنوشت­مان بدانیم آن گاه خود، زندگی و سرنوشت­مان پویا و زنده خواهیم ماند. برای رسیدن به این هدف، ابتدا لازم است معنای مدیریت را درست درک کنیم و بررسی نماییم آیا مدیر هستیم یا نه؟

به گفت استاد علاقمند «مدیریت فعالیتی است منظم و در جهت اهداف معینی، که از طریق ایجاد روابط بین منابع موجود، انجام دادن کار با مشارکت دیگران و شرکت فعال در تصمیم­گیری­ها صورت می­گیرد.»[4] پس مدیریت دارای ویژگی­هایی چون فعالیتی منظم، اهدافی مشخص، ایجاد روابط بین منابع موجود، مشارکت با دیگران در انجام کار و تصمیم­گیری­ها است. من یک به یک آنها را برای شما توضیح می­دهم و با هم آنها را در ارتباط با ازدواج در نظر می­گیریم.

1) فعالیتی منظم:

وقتی ما بدانیم در دورۀ نا مزدی و ازدواج مان باید چه کارهایی را انجام دهیم و چطور این کارها را به مراحل ریز تبدیل نماییم، موفق می­شویم تا به اهدافمان برسیم. در واقع، مدیری موفق است که بداند از خود چه انتظاراتی دارد و چه کارهایی را باید انجام دهد. چگونه و از چه راهی بگذرد تا به اهدافش برسد.[5] زمانی که ما بدانیم چه می­خواهیم و چه کار باید بکنیم. دیگران هم ما را درک می­کنند. این مسأله زمانی مهم می­شود که ما قصد ازدواج با کسی را داشته باشیم. اگر ما بدانیم انتظاراتمان از خود چیست و چه باید کرد؟ آن گاه می­توانیم بفهمیم انتظارات فرد مقابل ما با ما یکی است یا نه؟

برای آن که در دورۀ نامزدی تشخیص دهیم فرد مقا بل برای ما منا سب است. ابتدا باید خویشتن­های گوناگون یا زیر شخصیت­های خود، که کل شخصیت ما را می­سازد را درک کنیم. زیرا این شخصیت است که باعث می­شود ما انتظارات خود را بشناسیم. خویشتن­های گوناگون همان خصوصیات و ویژگی­های شخصیت ما مانند صبر، عصبانیت، شادی و ... هستند که در ما ذخیره شده­اند و از ما انتظاراتی متفاوت می­طلبند. حال اگر از خودمان به طور دقیق شنا خت پیدا نکنیم، انتظاراتمان را نمی­شناسیم و نمی­توانیم آن را برآورده کنیم.

ما باید خود را از نظر روحی این چگونه فردی هستیم (شادیم یا غمگین)، از بعد ذهنی چگونه فردی هستیم (یعنی نظام­­های باور ما چیست؟ قبلاً مردها همه ستمگرند؟ زنان همیشه حق­شان ضایع می­شود؟) از نظر عاطفی چگونه فردی هستیم (آیا با محبت هستیم یا آدمی زودرنج و حساسیم) و از نظر معنوی چگونه فردی هستیم (ارتباطمان با خودمان، خدا و ... چگونه است) خوب بشناسیم.[6] فرض کنید، فردی دارای ویژگی­های جدی، کوشا و مسئول است. این فرد همیشه از خود انتظار دارد، در همه کارها کوشا و مسئول باشد و در این راه حتی از اوقات فراغت و آسایش خود می­زند تا این انتظاراتش را برآورده کند. پس نظام باور او می­گوید در همه جا کوشا و مسئول باشد تا حدی که اگر برای خودش وقت بگذارد گناه نابخشودنی مرتکب شده و خود را به همین علت زجر می­دهد. در وا قع، در هر انسانی خویشتن­های متضاد وجود دارد. ولی تعادلی بین آنها نیست. به همین علت ما باید بین این خویشتن­های خود تعادل ایجاد کنیم تا رشد یا بیم. هم چنین، وقتی توانستیم به انتظاراتی که از آن آگاهی داریم، شناخت پیدا کنیم. باید به سراغ انتظاراتی ناشناخته خود که تا حال نمی­دانستیم و ناخودآگاه اجرایش کردیم، باشیم. مثلاً رضا هر وقت دوستانش با او درد دل می­کردند. او با آرامش با آنها همراهی می­نمود. بعدها دوستانش به او گفتند که وقتی به حرف­های آنها گوش می­دهد. آنها احساس آرامش واعتماد به نفس برای حل مسأله­شان پیدا می­کند. زمانی که رضا این را دانست و فهمید در وجودش استعدادی است که نیاز به رشد دارد، در رشته مشاوره وارد دانشگاه شد. پس ما هم باید از خود شناخت داشته باشیم تا بدانیم چه انتظاراتی از خود داریم. از سویی توجه کنیم انتظارات بیش از حد و یا کم­تر از خود، ما را از مسیر درست و هدایت خودمان دور نکنند.[7] وقتی به این مرحله از رشد رسیدیم، می­توانیم معیار و ملاک­های همسر آینده خود را شناسایی کنیم و در دورۀ نامزدی فرد را بر اساس این معیارها بسنجیم که آیا او فردی مناسب برای ما است یا خیر؟

2) هدف معین:

وقتی خود را کامل شناختید و انتظاراتتان از خود را، در فعالیت­های منظم در آوردید. به عبارتی، ملاک و معیارهای هسمر آینده خود را کسب کردید. باید حرکت به سوی هدف یعنی انتخاب شریک مناسب را آغاز و فعالیت­های­تان را به مراحل ریز تقسیم کنید و به دقت بر این مراحل نظارت کنید تا اگر در مرحله­ای به خطا رفتید آن را اصلاح کنید.

هدف، سوخت و انگیزه حرکت و خصلت مدیر موفق است. وقتی به آن می­رسد احساس شادی و شعف می­کند. هر چه هدف واقع­بینانه­تر، عمیق و روشن­تر باشد و انتظارات در آن مشخص­تر باشد، فرد از سردرگمی، پریشانی فکر، هدر رفتن زمان و نیروی مثبت خود و کارهای نامربوط خودداری می­کند. هم چنین، قدرت خلاقیت و کارایی­اش افزایش می­یابد. مثل یک مدیر باید بدانیم برای رسیدن به هدف، قصد آموخت و انجام دادن چه چیزهایی را داریم. یعنی برای این که به هدفمان رسیم چه مراحلی را باید طی کنیم. مراحل زیر می­تواند به شما در کسب این کار کمک کند.

1. آرام فکر کنید و بدانید هدفتان به طور واضح چیست. فرض کنید هدف شما این است که بدانید فرد مقابلتان تا چه حد در روابطش با مردم ادب را رعایت می­کند. زیرا روابط اجتماعی قوی خود ملاک­های شما است. برای انجام این کار باید بدانید به چه دانشی احتیاج دارید، چگونه کارها را صورت دهید و سرانجام چه نتیجه­ای را باید انتظار داشته باشید. از سویی، برای داشتن یک ازدواج موفق نیاز دارید علاوه بر این که معیارهای مناسب خود را بشناسدکه گفتم از طریق شناخت خود و انتظاراتتان به دست می­آید، نیازمند هستید از دانش و تجربیات افراد صاحب نظر چون مشاوره­ها و کسانی که صالح شما را می­خواهند استفاده کنید.

2. اهداف و معیارهای­تان را روشن و با ضمیر شخص اول (من) بنویسید. هر روز آن را مرور کنید تا ملکه ذهنتان شود و به یادتان بماند دنبال چه هستید.

3. برای رسیدن به اهدافتان باید زمان رسیدن به آن را مشخص کنید. این زمان­بندی شما را از کارهای پوچ و غیر مهم نجات می­دهد. کارهایتان را اولویت­بندی می­کنید و به ترتیب به دنبال آنها بروید. فرض کنید، هدف شما این است که می­خواهید فرد مورد نظر خود را در دورۀ نامزدی بشناسید. پس این دوره را 6 ماه در نظر می­گیرید و کارهایتان را اولویت­بندی می­کنید تا از این دوره به نحو بهینه برای شناخت فرد مقابلتان استفاده کنید و از کارهای پوچ پرهیز نمایید.

4. احساس نسبت به اهدافتان (چه در مورد خودشناسی خود یا انتخاب شریکتان) را درک کنید. یعنی درک کنید، وقتی به هدفتان می­رسید چه احساسی دارید، چه تأثیری روی­تان می­گذارد. شاید حس شادی پیدا کنید. پس دنبال هدفتان را می­گیرید و هدف برایتان مهم می­شود.[8]

3) منابع:

فعالیت­های منظم شما در جهت اهدافتان از طریق روابط معینی که بین منابع و امکانات موجود در وجودتان است، صورت می­گیرد.[9] دقت کنید شما، دارای نیروهای بالقوه عقل، عاطفه، معنویت و جسمانی هستید. هر کدام از آنها وظایفی را به عهده دارند. وقتی آنها را پرورش دهید دارای صفاتی چون مهربانی، دانایی، توانایی، قدردانی، حسادت، عصبانیت و ... می­شوید. روابط بین آنها باعث می­شود که فرد دست­خوش تغییراتی گردد. وقتی شما مثل یک مدیر بتوانید همه نیروی­های جسمانی، ذهنی و روحی خود را برای حل مشکلات متمرکز کنید، به طور شگفت­انگیزی توانایی­ها­یتان چندین برابر می­شود و از شکستتان پرهیز می­کنید. این زمانی مؤثر است که شما باید بدانید که نیروهای درونی شما هم مثبت و هم منفی­اند. مثل صبر در مقابل حسادت و... پس باید این نیروهای متضاد وجودتان را بپذیرد و درست را پرورش و نادرست را رفع کنید. آنها را سرکوب ننمایید. چون اگر در وجودتان جمع شوند یک باره خودشان را چون آتشفشان بروز می­دهند. بین این نیروها روابط مثبت و مؤثر برقرار کنید. بدانید پرورش یکی زیان زیادی به شما می­رساند. اگر مابقی استعدادهای خود را فراموش یا کم اهمیت تلقی کنید باز هم زیان می بینید. مثلاً اگر فقط عقلتان را رشد دهید. همیشه دو تا دو تا حساب کنید و باید با پادشاه جهان ازدواج کنید. یا اگر عواطف را پرورش دهید پس باید یک مرده متحرک می­توانید زندگی کنید. برای همین باید آنها را عادلانه پرورش و با یکدیگر ارتباط دهید. سپس به آن تمایمت بدهید. یعنی آنها را به یک کل واحد در آورید. در این صورت شما انسانی پرورش یافته و بسط داده شده هستید. که می­توانید تمام وجودتان را عیان و بیان کنید و زندگی سرشار از توفیق به دست آورید.[10] این کار باعث می­گردد در دوره نامزدی­تان از تمام نیروهای عقل، ذهن، عواطف و معنویت­تان برای شناخت فرد مورد نظر استفاده کنید. مثلاً با استفاده از عقلتان می­توانید رفتارهای او را درک دهید و ازسوء برداشت بپرهیزید. یا با کمک عاطفه­تان می­توانید احساسات او را درک کنید و واکنش مناسب نشان دهید.

 4) مشارکت دیگران:

شما به دنبال یک هدف فردی ـ اجتماعی هستید. یعنی این هدف علاوه بر این که بر شما تأثیر می­گذارد، بر روی اجتماعی مؤثر است. از سوی دیگر شما برای ادامه حیات­تان نیازمند حمایت دیگران هستید و نمی­توانید در این وادی خودسرانه و به حالت خودکفا اقدام کنید. البته شما از مشاوره دیگران بهره می­برید. اما در تصمیم­گیری خودکفا رفتار می­کنید. باید بدانید تنهایی نمی­توان در مورد این مسأله به این مهمی یعنی ازدواج کاری کرد. پس نیاز دارید از دیگران کمک بخواهید. البته در زمان انتخاب نظام­های حمایتی خود باید بسیار دقیق و محتاط باشید. یعنی بدانید چه کسانی را باید برای مشورت و کمک انتخاب کنید.

برای این که بفهمید آیا از حمایت­گر مناسب برخوردارید. هر وقت با او مشورت می­کنید باید احساس قدرت، سرزندگی و آرامش نمایید و تجربه مثبتی عایدتان گردد. در مورد مشورت با خانواده و دوستان باید دانست آنها بسیار علاقمند به خوشبختی و سعادتمندی شما هستند، از همین رو مشاروه­های خوبی برای شمایند. اما آنها به علت وابسته بودن به زندگی شما نمی­توانند دیدگاه مورد نظر و بدون قصد را به شما بدهند. در این شرایط باید از نیروهای متخصص چون مشاوره­های مجرب استفاده کنید. در زمان جستجوی حمایتی باید بدانید تقریباً نیازتان چیست؟ یعنی برای چه نیازی از حمایت و پشتیبانی دیگران می­خواهید استفاده کنید. به طور مثال، شاید نیاز دارید یک ارتباط مؤثر را بیاموزید تا به فرد مورد نظر ارتباط مفید و شایسته­تر به منظور ازدواج برقرار کنید. اما نمی­دانید کدام فَنَّش را لازم دارید. پس برای هر دو مسأله از حمایت­گر مناسب استفاده کنید تا نیازتان برآورده شود. وانگهی به گواهی دلتان هم اعتماد کنید.[11]

5) تصمیم­گیری:

مرحله بعدی مدیریت تصمیم­گیری است. وقتی خوب خودتان را شناختید، معیارهایتان را هدف قرار دادید و از حمایت و مشورت دیگران استفاده نمودید. حال نوبت این است که با توجه به داده­ها و اطلاعات به دست آمده تصمیم قطعی خود را بگیرید. شما مثل یک مدیر باید به ارزشیابی داده­ها، اقدمات و اطلاعات کسب شده توسط خود و دیگران بپردازید. در باز خورد (ارزیابی) شما این نکته را به یاد داشته باشید، هر مرحله از انتخاب همسرتان را مورد ارزیابی قرار دهید. تا بدانید در مسیر هدفتان هستید یا این که منحرف شده­اید. اگر احساس کردید، دچار خطا شده­اید با آرامش، صبر و استفاده از حمایت و راهنمایی دیگران آن را جبران کنید و به مسیر اصلی برگردید. شاید زمان خطا دچار احساس ناراحتی شوید. اما یک مدیر احساس خودش را درک می­کند، آن را می­پذیرد، انگیزه­ای برای حل مشکلش به دست می­آورد و سعی می­کند حس ناراحتی را با حس شادی تغییر دهد. شما باید بدانید وقتی خطا کردید کارتان را مورد سرزنش کوتاهی قرار دهید. زیرا شما از رفتارتان جدا هستید و از طرفی هیچ کس کامل نیست. با این طرز تفکر از اذیت و خودخوری خود پرهیز می­کنید و در فضای آرام و با انگیزه مشکلاتان را حل می­نماید. در هر مرحله که کار را درست انجام دادید، خودتان را تشویق کنید. تا انگیزه ادامه کار را پیدا نماید و دید مثبت­تری نسبت به مسائل به دست آورید. نسبت به اهدافتان مسئول پذیر باشید و بدانید شکست و موفقیت هر دو درسی هستند تا رشد و تکامل یابند.[12]

اکنون که فهمیدیم، مدیریت یک مهارتی مهم است که اگر بتوانیم آن را درست درک کنیم، می­توانیم آن را درست اجرا کنیم. هم چنین، درست اجرا کردن آن به ما قدرت می­دهد تا تمام مراحل زندگی خودمان به ویژه ازدواج را به شیوه زیبا بنا کرده و رشد دهیم.

منابع:

1. بلانچار، واپسنر جانسون ، مدیر یک دقیقه­ای، مترجم مهر جودی، تهران: نشر یزد،1377.

2. چگونه زندگی پایداری داشته باشیم؟ www.famaliy fung. Com

3. سمیع آبادی، عبدالله، ناصری، غلامرضا، نظریه­های مشاوره و روان­درمانی، تهران: نشر دانشگاهی،1373.

4. علاقمند، علی، مدیریت عمومی،تهران: نشر دوران1379 .

5. گواین، شاکتی، راه تحول، مترجم گیتی خوشدل، تهران: نشر گیل1374.

نویسنده: پروانه یارمحمدی