اطلاعات عمومی

آموزش كتابخوانی روش مطالعه ۱

هنگامی كه یك انسان خواندن ونوشتن را یاد می گیرد ، مهمترین كارش باید كتابخوانی باشد . كه این مهم اگر بدون آموزش باشد ، چیزی جز اتلاف عمر و از كف دادن زمان نیست . بنابراین چنانچه فعالیتی جدی و كارا ، در این زمینه صورت نپذیرد ، میزان پیشرفت فرد تقلیل می یابد . از این رو، عموم نویسندگان نباید انتظار داشته باشند آثارشان با استقبال مردم و مطالعه عمیق و دقیق آنان مواجه شود . لذا عقیده ما بر آن است كه باید ابتدا روش صحیح مطالعه و كتاب خواندن به مخاطبان یاد داده شود ، آن گاه انتظار رهپیمایی در زمینه های مختلف : دینی ، سیاسی ، ادبی و... را داشت . به این جهت ، در هر جای مسیر فراگیری هستید ، اندكی تامل كنید ، راه درست مطالعه را بیاموزید و سپس به مسیر ادامه دهید .

هدف كتابخوانی قبل از هر چیز ، باید قلم و كاغذ برداری و تا آخر با من باشی ؛ چون خیلی چیزها را باید یادداشت كنی . حتی اگرحافظه خوبی داشته باشی ، باز هم بعضی مسایل ، ا زنظرت پنهان می ماند .یادت باشد كه مهم ، شكل خواندن كتاب است و این كه چگونه از كتاب های موجود استفاده ببریم . به طور كلی « هنر مطالعه » مهارتی است كه امروزه هر انسان باسوادی باید از آن برخوردار باشد . تو اگر به این سلاح مهم دست نیابی ، بدون شك ، آفت ها و خطرهای زیادی دامنگیرت می شود و روزی می رسد كه صد افسوس می خوری كه چرا دوستانت به مدارج عالی رسیدند وتو هنوز اندر خم یك كوچه ای ؛ ولی این هم یادت باشد كه جلوی ضرر را از هرجا كه بگیری منفعت است . تو نباید هر چه به دستت رسید بخوانی ؛ بلكه باید در این دنیای شلوغ مطالب چاپی ، آن چه را كه برای تو مفید است بخوانی ؛ هم گیج نمی شوی و هم زودتر به هدف میرسی . نكته دیگر این است كه تو باید همیشه بر كتاب مسلط باشی و اجازه ندهی بعضی از كلمات فریبنده ی كتاب ، روح تو را به خودش مشغول كند و فرصت طلایی ات را آتش بزند . بنابراین قبل از آن كه دقیق مطالعه كنی ، باید كتاب را از اول ارزیابی كنی . آیا كتاب برای سن تو نوشته شده ؟ چه سالی منتشر شده ؟ نویسنده اش كیست ؟ چه كسانی این كتاب را تایید كرده اند ؟ هدف در این جا یك معنی اش این است كه تو برای خودت یك « سیر مطالعاتی » درست كنی . نقطه شروع را از یك جا بگیری( البته با مشورت افراد صاحب نظر ) و روی ریل بیفتی . بیخودی به شاخ و برگ هم نزنی و فقط به تنه ی درخت خواندن فكر كنی . البته داشتن یك سیرمطالعاتی ، اولش كمی سخت و شاید غیرممكن به نظر برسد ؛ اما اگر حوصله به خرج دهی و یك مقدار صبر كنی ، با هم در این زمینه صحبت می كنیم و از تجارب دیگران بهره مند می شویم .

راه شروع

از امروز یك برنامه ریزی كوتاه مدت برای خودت در نظر بگیر . كتابخوانی ات را به سه بخش عمده تقسیم كن :
1- كتابهایی كه پایه های مذهبی و فكری تو را محكم می كنند .
2- كتابهایی كه طبق وظیفه كاریت باید بخوانی .
3- كتابهایی كه با توجه به سنت باید بخوانی و نیاز روز توست .
درباره ی انتخاب عناوین كتاب ها بعد با هم صحبت می كنیم . الآن ، مهم ، برنامه ریزی تو است .
یادت باشد كه نباید سرت را شلوغ كنی . نظم ، اساس كار ماست . برنامه تو باید قابل اجرا باشد . ابتد برای چند روز و اگر مفید بود ، برای چند هفته و... فراموش نكن كه « سنگ بزرگ علامت نزدن است ».
حالا كه می خواهی برنامه داشته باشی ، به تمسخر اطرافیان توجه نكن ؛ زیرا آینده ات مهم تر از آن است كه تسلیم ریشخند دوستان و... بشوی .
به همین اندازه كه تصویر روشنی از مقاصد و راه های رسیدن به آن در ذهنت روشن شد ، اوضاع و احوال تحصیلی ، در نظرت دارای معنا و مفهوم می شود . مطالعه به خودی خود یك « مهارت » است و مهم چیزهایی است كه ازبه كار بردن این مهارت دستگیرت می شود .

سعی كن با مشورت بزرگترهای آگاه بفهمی كه در چه زمینه ای بیشتر استعداد داری و استعداد و استعداد تو به كدام سو بیشتر گرایش دارد ؛ مثلاً ، اگر به ریاضی علاقه مند هستی و دیگران تو را در این زمینه تایید می كنند ، تو باید آینده ات را با ریاضی ببینی ، آنگاه دیگر ریاضیات را نه برای معلم و نمره ی خوب ، بلكه به قصد كسب مهارت های لازم در زندگی آینده خودت فراگیری .
سایر هدف های فرهنگی و اجتماعی خودت را هم می توانی به همین شیوه مورد بررسی قرار دهی . پس از آن كه تصمیم به اصلاح و بهبود روش های خود در مطالعه و فراگیری گرفتی ، اصول زیر را كه اساس عادت های مفید است به دقت به خوان و عملاً به كار ببند .
طرح های جدیدت را به دوستانت بگو . بگذار تا آن ها هم بفهمند تو عوض شده ای . اگر اتاقی را برای محل مطالعه دایمی در نظر گرفته ای و آنها ممكن است تو را مسخره كنند ، لازم نیست آنها را به اتاق مطالعه ات ببری . اگر دوستانت برای وقت گذرانی سراغ تو می آیند ، بی تعارف بگو فرصت نداری . اگر جایی دعوتت كردند كه با برنامه ات جور در نمی آید ، به راحتی و بدون رو در بایستی بگو :« نمی توانم بیایم ». چرا كه هیچ كدام از میهمانی ها ، جبران عدم مطالعه تو را نمی كند . اگر با خودت قرار گذاشتی هفته ای دو ساعت روی فلان درس وقت بگذاری ، به هیچ وجه این قول وقرار با خودت را زیر پا نگذار ؛ اما اگر دوام نیاوردی و تسلیم بی برنامگی خودت و دیگران شدی ، باید خودت را تنبیه كنی .« خود جریمه كردن » ، راهی مفید برای كسانی است كه نمی توانند در ابتدا انضباط را رعایت كنند .
حالا نوبت حرف هایی است درباره حالت های گوناگون مطالعه . درباره نوع انتخاب عناوین كتابهای مورد نیازت هم شتاب نكن لازم است اول شكل صحیح مطالعه را فراگیری ، سپس درباره سه محور مورد نظر ( كه قبلاً ذكر كردم ) بحث می كنیم .