آشنايي با دوران يائسگي يا منوپوز
كلمه ي يائسگي در زبان يوناني از دو كلمه Men به معني ماه و Pausis به معني توقف سيكل قاعدگي گرفته شده است و يا به عنوان end of monthlies بيان شده است.
يائسگي دغدغه اي است كه پس از چهل سالگي ذهن خيلي از خانم ها را به خود مشغول مي كند.
از آنجا كه من يائسگي را ترجمه خوبي براي منوپوز نمي دانم و حس مي كنم به كار بردن اين كلمه باعث افسرده شدن خانم ها و كاهش انرژي روحي شان در اين برهه از زندگي مي شود، اصلا آن را به كار نمي برم.
به هر حال همه خانم ها دوست دارند بدانند علايم اوليه ي منوپوز چيست و آيا مي توانند قبل از ورود به اين دوره به طريقي متوجه آن شوند و علايم را درمان كنند؟ مثلا مي پرسند آيا يائسه شدن مادربزرگ، عمه يا خاله مي تواند سن دقيق شروع اين دوره را براي آن ها تخمين بزند؟
بايد گفت با وجود موثر بودن ارث، به راحتي نمي توان قضاوت كرد چه كسي، چه موقع پريودش قطع مي شود. دختري كه به دنيا مي آيد با تعداد ثابتي تخمك نابالغ متولد مي شود. در واقع هنگام تولد او با دو ميليون تخمك نابالغ متولد مي شود و اين تعداد تا پايان عمر هيچ گونه توليد و يا ترميمي نخواهد داشت. اگر خانمي منظم پريود شود، در طي دوران باروري فقط سيصد تخمك، بالغ شده و تخمك گذاري مي كند و باقي آن ها به مرور از بين مي روند.
فاصله زماني كه تعداد تخمك ها خيلي كم شوند تا روزي كه كاملا به پايان برسند، ممكن است چهار تا پنج سال طول بكشد، يعني اگر قرار است خانمي در سن چهل و هشت سالگي تخمدانهايش به كل تخليه شود، ممكن است از 43 سالگي با كم شدن تدريجي تخمك ها با علايمي مثل گُرگرفتن و اختلال قاعدگي مواجه شود؛ پس اين تصور اشتباهي است كه گمان كنيد شما تا اين ماه منظم پريود مي شويد و ماه بعد اين اتفاق نمي افتد و يائسگي تان آغاز مي شود! بلكه ممكن است چند ماه فواصل منظم پريودها و نظم آن به هم بخورد كه اين مرحله مي تواند با اندازه گيري سطح هورموني شما، نويد ورودتان به مرحله منوپوز باشد.
شروع اين دوره و علايم آزاردهنده ي آن كه به دليل افزايش ترشحات ناگهاني هورمون ها از مغز كه به خاطر كاهش استروژن مي باشد، به راحتي قابل درمان است. مساله ساده است چون تخمك ها از بين رفته اند و تخمدان كه منشا ترشح استروژن بوده حالا استروژن توليد نمي كند شما بايد اين استروژن را به بدن برسانيد.
انواع داروهاي خوراكي، اسپري بيني، پچ پوستي، كرم واژينال موضعي و انتخاب هاي استروژني پيش روي شما است كه مي توانيد به محض شروع علايم و پس از بررسي تخصصي زير نظر پزشك از اين درمان بهره گرفته و دوره منوپوز را به سادگي پشت سر بگذاريد.
دكتر ملكمنصور اقصي- متخصص زنان و زايمان و نازايي
استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران