|
امکان
بروز ضایعه پوستی در طول زندگی هر شخص وجود دارد. برخی از این ضایعات ، پس
از مدت کوتاهی از بین میروند اما گاهی مشکلات و ضایعات پوستی ، آنقدر پا
برجا میمانند که فرد ناچار است به پزشک معالج خود مراجعه کند. یکی از
مشکلات پوستی که ممکن است ماهها و سالها پابرجا مانده و موجب آزار و
ناراحتی بیمار شود اگزما است. اگزما از شایعترین بیماریهای حساسیتی پوست
محسوب میشود. به دلیل تماس زیاد با مواد شوینده و همچنین عدم توجه کافی به
وضعیت پوست و نحوه صحیح تماس با مواد شیمیایی ، بیشتر خانمها با این مشکل
مواجه هستند. اگزما در آقایان ، عمدتا به دلیل تماس با مواد شیمیایی و
صنعتی است. علائم اگزما : اگزما
یکی از انواع واکنشهای آلرژیک است که پوست را تحت تاثیر قرار میدهد و
نوعی درماتیت میباشد. این عارضه در افرادی بروز میکند که دچار سایر انواع
مشکلات آلرژیک نیز هستند یا سابقه خانوادگی حساسیت (آلرژی) دارند. اگزما
به صورت سوزش ، قرمزی ، خارش ، جوشهای ریز آبدار بروز میکند. این ضایعات
در محل تماس با مواد حساسیتزا مشاهده میشوند. و در موارد مزمن به سایر
نقاط پوست نیز توسعه مییابند. پوست دچار اگزما ، خشک ، دارای ترک و همراه
با خارش بوده و ممکن است ترشح داشته و سطح آن مرطوب باشد، گاهی سطح پوست
مبتلا ، دارای شوره یا پوسته نیز هست. خاراندن پوست با دست و ناخن آلوده
باعث عفونی شدن موضع میشود.
اگزما
با توجه به محل تماس پوست با مواد حساسیتزا در نقاط مختلفی از بدن بروز
می کند. اگزما میتواند در سنین مختلف و حتی در دوران کودکی نیز بروز کند.
این عارضه خارشدار پوستی ، به هیچگونه واگیردار نبوده و به دیگران سرایت
نمیکند. حتی در یک بیمار نیز شدت آن ممکن است از یک روز تا چند روز دیگر و
از یک محل تا محل دیگر متفاوت باشد. عوامل بروز اگزما :موادی که بطور شایع موجب بروز یا شدت یافتن اگزما میشوند عبارتند از: لوازم آرایشی و بهداشتی و دارویی • لوازم آرایشی ، بهداشتی معطر • عطر ، ادوکلن و ... • لوازم آرایشی _ بهداشتی محرک (رنگ مو) .... • صابونهای معطر • لوازم آرایشی و بهداشتی غیر استاندارد. • مواد
شوینده پاک کننده مانند پودرها و مایعات که برای شستشوی ظروف و لباس مورد
استفاده میشوند. این مواد علاوه بر ایجاد حساسیت پوستی ، زمینه بروز
سرطانهای پوستی را نیز میتوانند فراهم کنند. مواد شیمیایی و سنتتیک • لاستیکها:
مواد موجود در لاستیکها ، موجب بروز التهاب و اگزما در پوست میشوند. از
تماس پوست با این مواد باید دوری کرد در صورت امکان ، در زیر دستکش ظرفشویی
، دستکش نخی ضد حساسیت باید پوشید. دستکشهایی که از جنس لاتکس ساخته
شدهاند میتوانند عامل بروز حساسیت پوستی باشد. حساسیت به این نوع دستکش ،
بویژه در میان کارکنان بهداشتی- درمانی و بیمارستانها دیده میشود.
• مواد سوختی: تماس مستمر پوست بدن با موادی چون نفت و بنزین ، زمینه بروز اگزما را فراهم میسازد. • گاز فرمالدئید:
این گاز از چسب و لوازرمی چون مبلمان چوبی آزاد و متصاعد میشود. و
میتواند به بروز ضایعات اگزمایی منجر شود. این گاز باعث تحریک چشم ، بینی و
گلو (ریزش اشک ، آبریزش از بینی ، عطسه ، سرفه و غیره) شده و همچنین سردرد
و حالت تهوع نیز ایجاد میکند. فلزات امروزه
استفاده از وسایل فلزی روکش شده با نیکل و کروم ، بسیار رواج دارد. لوازمی
مانند سنجاق قفلی ، زیپهای فلزی ، دکمههای فلزی ، قلاب کمربند و ... همگی
با فلز حساسیتزای نیکل روکش شده است و یکی از مهمترین عوامل بروز اگزما و
تشدید آن ، به ویژه در خانمها محسوب میشوند. زیورآلاتی که به تازگی با
عنوان نقره آلمانی ، سیلور و تیتانیوم به فروش میرسند، دارای مقادیر قابل
توجهی فلز نیکل بوده و موجب بروز اگزما میشود. و در صورتی که مزمن شود،
ممکن است به سایر نقاط پوست نیز سرایت کند. توجه به محل بروز حساسیت و
وسیلهای که بطور مستقیم با آن ناحیه در تماس بوده برای تشخیص این نوع
حساسیت بسیار موثر است. و گاهی فلزاتی مانند طلا و نقره نیز میتوانند عامل
بروز اگزما باشند. مواد موجود در محیط گرد
و غبار منزل (که بعضا حاوی مواد دفعی جانور بسیار کوچکی با نام مایت Mite
میباشد) در صورت تماس با پوست و به ویژه پوست دست ، موجب بروز اگزما و یا
بدتر شدن آن میشود. سیمان و سایر مواد مشابهی که در ساختمان سازی به کار
میروند و برخی از گیاهان نیز از جمله این مواردند. مواد غذایی تماس
پوست بدن با موادی چون عصاره گوجه فرنگی میتواند به بروز اگزما و یا
بدتر شدن آن منجر شود برخی از مواد خوراکی نظیر آجیل و مغزها (مغز فندق ،
بادام زمینی و غیره) تخممرغ، گندم، شير، يا غذاهاي دريايي ,میتوانند
به بدتر شدن اگزما کمک کنند. سایر عوامل * استرس * سابقه بيماری آلرژيك مثل تب يونجه، آسم، يا واكنش دارويی * پارچههای دوخته شده از الياف مصنوعي كه عرق بدن را به دام اندازند. * تغييرات شديد آب و هوا از نظر رطوبت، سرما يا گرما (خصوصاً وقتی تعريق زياد شود).
در
نهایت یکی از عوامل مستعد کننده بروز اگزما ، شستشوی مکرر دست با موادی
چون صابون است. این مواد با از بین بردن چربی طبیعی و لایه محافظ پوست ،
موجب حساس شدن پوست بدن نسبت به مواد خارجی و مستعد کننده بروز اگزما
میگردند. عدم استفاده از دستکش هنگام استفاده از این مواد ، علل شیوع
اگزما در میان خانمهاست. درمان
اصول كلی
* درمان مشتمل است بر رفع علايم و شناسايی و حذف علت * پوشيدن لباس نخي گشاد براي كمك به جذب عرق * حتیالمقدور به حداقل رساندن استرس *
كوتاه كردن مرتب ناخنها و به دست كردن دستكش نرم به هنگام
خواب برای جلوگيريی از خاراندن. توجه داشته باشيد كه خاراندن اگزما
را بدتر میكند. *
كمتر حمام بگيريد تا از خشكي زياد پوست اجتناب شود. صابون و آب
ممكن است باعث شعلهور شدن بيماري شوند. به هنگام حمام گرفتن، از
صابونهاي غير چرب مخصوص و آب ولرم استفاده كنيد. نواحي ملتهب را
صابون نزنيد. * پس از حمام بلافاصله از كرم نرم و مرطوبكننده استفاده كنيد. * از قرار گرفتن در معرض تغييرات دمايی شديد (سرما يا گرماي زياد) خودداری كنيد. * از هر چيزی كه قبلاً بيماری را بدتر كرده است اجتناب كنيد. * از دستگاه مرطوب ـ خنككننده هوا برای افزايش رطوبت هوای خشك داخل منزل استفاه كنيد. داروها
پمادهای
حاوی قطران يا داروهای كورتيزونی برای كاهش التهاب. اگر پماد شبانه
استفاده شود و پس از ماليدن آن، روی ناحيه با پلاستيك بسته شود،
شايد اثر بهتری حاصل شود. آنتیهيستامينها برای كم كردن خارش آنتیبيوتيك در صورت وجود عفونت ندرتاً خوابآورها يا آرامبخشها |