اطلاعات عمومی

نگاهی به پیشینه نیایش گردش سال

شاهین سپنتا

منظور از اصطلاح « تحویل سال » که با عبارت های دیگری همچون « تحویل سنه » ، « سال گردش » ، « حلول سال » یا « گردش سال » نیز شناخته می شود،  لحظه ای است که  انتقال برج دوازدهم سال یا برج فلکی « حوت » یا  « ماهی » به برج اول سال یا «حمل» یا « بره » انجام می شود. این لحظه، هنگام آغاز اعتدال بهاری در نیمکره شمالی و همزمان با اعتدال پاییزی در نیمکره جنوبی است و در آن هنگام خورشید از استوای زمین می‌گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. پس از آن که "تحویل سال " انجام می شود، « نوروز » که نخستین روز سال نیز هست، فرا می رسد. هنگام گردش سال از دیرباز نزد ایرانیان و همه مردمان کشورهای گستره فرهنگی نوروز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است و همه ساله در آستانه نوروز، برپادارندگان این جشن کهن در کنار خوان نوروزی یا سفره هفت سین، چشم به راه هستند تا "هنگام گردش سال " فرا رسد و سال نو با رسیدن فروردین ماه و بهاران زیبا آغاز شود. یکی از آیین های ویژه هنگام گردش سال، خواندن « نیایش گردش سال» یا «دعای تحویل سال» است که خانواده های ایرانی با توجه به باورهای خود در این هنگام نیایشی را می خوانند و دعایی که به صورت رسمی از رسانه ها پخش می شود، این دعای معروف است: « یا  مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الا احسن الحال. »

هرچند که در نگاه اول به نظر می رسد که این دعا پشتوانه دینی و مذهبی مستندی دارد اما بررسی های دقیق تر نشان می دهد که این دعا از پیشینه تاریخی و مذهبی چندانی برخوردار نیست و در هیچ یک از منابع و ماخذ پیش از دوران صفوی اشاره ای به آن نشده است.

حتا در روایتی که درباره نوروز از "معلی بن خنیس" وارد شده هیچ گونه اشاره ای به دعای تحویل سال نشده و به جای این دعا یک سلسله آداب و سنن و انجام چهار رکعت نماز توصیه شده است. چنان که  شیخ عباس قمی ( ۱۲۹۴ –  ۱۲۵۴ ق )  در "مفاتیح الجنان " آورده است: « و اما اعمال عید نوروز پس چنان است که حضرت صادق علیه السلام به مُعَلَّى بن خنیس تعلیم فرموده که چون روز نوروز شود غسل کن و پاکیزه ترین جامه هاى خود را بپوش و به بهترین بوهاى خوش خود را خوشبو گردان و در آن روز روزه بدار پس چون از نماز پیشین و پسین و نافله هاى آن فارغ شوى چهار رکعت نماز بگذار یعنى هر دو رکعت به یک سلام و در رکعت اوّل بعد از حمد ده مرتبه سوره اِنّا اَنْزَلْناهُ بخوان و در رکعت دوّم بعد از حمد ده مرتبه سوره قُلْ یا اَیُّها الْکافِروُنَ و در رکعت سیّم بعد از حمد ده مرتبه سوره قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ و در رکعت چهارم بعد از حمد ده مرتبه قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ و قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ بخوان و بعد از نماز به سجده شکر برو و این دعا را بخوان: اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ الاْوْصِیآءِ الْمَرْضِیِّینَ ... »

همچنین در کتاب های مشهور ادعیه همچون " اقبال الاعمال" سید ابن طاووس و "مصباح المجتهد"  شیخ طوسی نیز اشاره ای به دعای تحویل سال نشده و این نشان می دهد چه در منابع اهل سنت و چه در منابع تشیع، سند روایی مورد اعتمادی برای آن موجود نمی باشد جز این که محمد باقر مجلسی ( 1037 – 1111 ق ) در کتاب « زاد المعاد » که درباره اعمال و ادعیه ماه ها نوشته ، در این مورد گزارش می کند: « در کتب غیر مشهوره، روایت کرده اند که در وقت تحویل سال  این دعا را بسیار بخوانید و بعضی 366 مرتبه گفته اند: یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال. و در روایت دیگر: یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر الیل و النهار یا محول الحول و الاحوال ، حول حالنا الی احسن الحال.» در این گزارش مجلسی تصریح دارد که این دعا در "کتاب های غیر مشهور" ثبت و ضبط شده یعنی در کتب اربعه شیعه و کتاب های مشهور ادعیه نیامده . نکته دیگر این که دو شکل از دعا را گزارش می کند، یکی این که تنها بخش آخر دعا را می آورد  و دو دیگر این که دعا را به طور کامل گزارش می نماید.( دعای تحویل سال ، نادر کریمیان سردشتی،کتاب ماه هنر، بهمن و اسفند 79 )

نکته مهم دیگر این که بیشتر ترکیبات این دعا در متون معتبر عربی و کتب دینی همچون قرآن سابقه ندارد و تنها به خاطر الگو برداری ، قرینه سازی و تقلید سازندگان آن، شباهت هایی دیده می شود. برای نمونه:

1- عبارت " مقلب القلوب و الابصار" با این مفهوم در قرآن و متون دینی سابقه ندارد و منظور از عبارت « ... یوما تتقلب فیه القلوب و الابصار » نیز که یک بار در قرآن در سوره نور آیه 37 آمده ، روز قیامت است و ارتباطی مستقیمی به تحویل سال ندارد. در کتب حدیث هم از این عبارت خبری نیست و در برخی احادیث که هیچ ارتباطی با تحویل سال ندارند، عبارات مشابه « مصرف القلوب » یا « مثبت القلوب »  دیده می شود.

2- عبارت « مدبر اللیل و النهار» به این صورت و مفهوم در قرآن نیامده و سازندگان دعا عبارت قرآنی « یقدر اللیل و النهار» از سوره مزمل آیه 20 ، را به عبارت « مدبر اللیل و النهار » تغییر داده اند.

3- عبارت « احسن الحال » نیز در قرآن وجود ندارد و سازنده یا سازندگان این دعا عبارت « احسن العمل » سوره ملک را به « احسن الحال » تغییر داده اند. 

بر این پایه، به نظر می رسد که دعای تحویل سال از پایه و بنیان مذهبی برخوردار نیست و در دوران صفوی با استفاده از ترکیبات عربی و یا الگو برداری از آن ها ساخته و پرداخته شده است. نکته دیگر این که اگر چه تشیع صفوی در پرداختن و ترویج این دعا کوشید اما تا آنجا که اطلاع داریم این دعا در بین شیعیان دیگر کشورهای شیعه نشین همچون لبنان، عراق، پاکستان و ... نیز شناخته نمی شود و کاربرد ندارد و حتا در بین ایرانیان غیر شیعه همچون اهل تسنن و پیروان دیگر ادیان نیز رسمیت ندارد.

نکته دیگر این که اگرچه در نظر برخی ایرانیان فارسی زبان این دعای آهنگین مشهور است اما نزد عرب  نمونه ای از قطعات عربی دارای فصاحت و بلاغت به شمار نمی رود.

به این ترتیب خواندن یا نخواندن  این دعا در آستانه نوروز و در آغاز سال نو ایرانی و به هنگام گردش سال نو نمی تواند نشانه پایبندی یا عدم یایبندی به واجبات دینی و مذهبی به شمار آید. از این روی در سال های اخیر گروه های مختلف ایرانیان برآنند که از نیایش های فارسی به عنوان جایگزین این دعا برای هنگام گردش سال بهره ببرند.

در همین راستا، این نگارنده  از برخی از سرایندگان توانمند خواهش نمود که نیایش گردش سال را با واژگان زیبای فارسی برای کسانی که می خواهند به زبان شیرین فارسی نیایش بخوانند، بسرایند. استاد ادیب برومند، استاد توران شهریاری، پرفسور حسن امین و خانم هما ارژنگی هر یک از دیدگاه خود کوشیدند تا همان مفاهیم دعای تحویل سال را در سروده های زیبای خود بازسرایی کنند که در دنباله نوشتار خواهید خواند و در پایان نیز سروده ای از این نگارنده با همین موضوع پیشکش می شود:

استاد ادیب برومند، شاعر ملی ، همان عبارات و مفاهیم دعای تحویل سال را استادانه با واژگان فارسی چنین سرود:

ایا سالیان را دگرگون نمای / توان را گهی کم ، گه افزون نمای

به دانش گمارنده روز و شب /  به ما با شکرخنده بگشای لب

استاد توران شهریاری نیز نیایش زیبای زیر را برای هنگام گردش سال به فارسی زبانان ارمغان داد:

خدایا مرا سال نو یار باش / ز هر رنج و سختی نگهدار باش

به من راه بنما به سوی خوشی / نجاتم ببخش از غم و ناخوشی

به عمری که مانده ست از من به جای / به سوی سه نیکی مرا رهنمای

پرفسور حسن امین، شاعر توانمند و نکته سنج نیز سروده شاد و آهنگین نوروزی خود را که دربرگیرنده همان مفاهیم دعای تحویل سال است، چنین سرود :

سال نوی آمد و نوروز شد / روز جهان فرخ و پیروز شد

ای که دگرگون ز تو شد قلب ها / دیده ما نیز ز مهرت رها

بار خدا ! ای که جهان زان توست / گشت مه و سال به فرمان توست

سیر شب و روز به تدبیر توست / سال نو و پار به تقدیر توست

حال که باز آمده تحویل سال / حال همه خوب کن ای ذوالجلال !

سراینده خوش ذوق و توانا ، خانم هما ارژنگی نیز نیایش نوروزی خود را چنین سروده است:

الا ای اهورای با فر و جاه / به فرمان تو تابش هور و ماه

در این روز نو از مه فروردین / به آیین جمشید فرخنده دین

بگردان دل و دیده ام از گناه / بیاموزم از نو دگرگونه راه

و نیایش گردش سال از زبان این نگارنده ( شاهین سپنتا ) نیز این چنین به همه دوستداران فرهنگ ایران و زبان فارسی پیشکش می شود:

خدایا چنان کن که هر روز ما  / همه سبز باشد چو نوروز ما

دل و دیده باشد ز مهر تو شاد / جهان نو شود، سال فرخنده باد !

 امسال سریال‌های نوروزی تلویزیون تفاوت عمده‌ای با سال‌های پیش دارند؛ تقریبا هر شبکه 2 مجموعه نوروزی را برای مخاطبان خود آماده کرده که ممکن است هر دوی این سریال‌ها را در ایام نوروز پخش کند یا از میان این دو ،یکی را برای پخش در نوروز انتخاب کند.

در هر صورت به نظر می‌رسد نوروز پر سریالی را در پیش داشته باشیم. شبکه یک سیما، مجموعه «پایتخت» به کارگردانی سیروس مقدم را برای مخاطبان خود در نظر گرفته است. شبکه2 مجموعه «نامه‌های بالدار» به کارگردانی امیر فیضی و «بچه‌ها نگاه می‌کنند» اثری از حمیدرضا صلاحمند را تدارک دیده و هر دوی این مجموعه‌ها را در نوروز پخش خواهد کرد. شبکه 3 هم 2مجموعه برای نوروز تدارک دیده اما به گفته روابط عمومی این شبکه تنها یکی از آنها را در این ایام برای مردم پخش خواهد کرد؛ یکی از این دو مجموعه «راه در رو» است به کارگردانی سعیدآقاخانی و دیگری «چهار چرخ» به کارگردانی جواد مزدآبادی. شبکه تهران هم سریال «موج و صخره» به کارگردانی مجید صالحی را برای مخاطبان خود آماده می‌کند.

ماجراهای پایتخت در نوروز

همیشه مجموعه‌های نوروزی در آخرین ماه سال تولید می‌شدند اما شبکه اول پاییز سال89 اعلام کرد که «توطئه فامیلی» به کارگردانی رامبد جوان برای پخش در ایام نوروز در حال تولید است. این سریال ابتدا «عملیات 135» نام داشت، فیلمنامه‌اش را فلورا سام نوشته و رامبد جوان آن را با حضور بازیگرانی چون امیر جعفری، سحر دولتشاهی، مریم امیرجلالی و... برای شبکه یک ساخته است. اما هنوز تدوین این مجموعه به اتمام نرسیده بود که شبکه یک اعلام کرد مجموعه نوروزی این شبکه را سیروس مقدم می‌سازد.

سیروس مقدم در کارنامه حرفه‌ای خود هم مجموعه‌های کمدی دارد و هم جدی و حالا «پایتخت» پس از «چاردیواری» و «پیامک از دیار باقی»، سومین سریال نوروزی سیروس مقدم است. «پایتخت» از جمله آثار کمدی این کارگردان است و به ماجراهای خانواده‌ای می‌پردازد که از علی‌آباد مازندران به تهران می‌آیند. آنها خانه‌ای در یکی از مناطق حاشیه‌ای تهران خریده‌اند اما به محض ورود به پایتخت، صاحب خانه می‌میرد... . «پایتخت» طرحی است از تورج منصوری و فیلمنامه آن را محسن تنابنده برنده دیپلم افتخار بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر نوشته است. تنابنده همزمان با تولید این سریال هم فیلمنامه آن را می‌نویسد و هم نقش اصلی آن را بازی می‌کند.

به اعتقاد تنابنده، این مجموعه یک کمدی موقعیت است؛ باید دید سیروس مقدم چطور این موقعیت‌ها را اجرا می‌کند به‌خصوص از این بابت که بیش از 80درصد از این مجموعه در فضاهای خارجی و زیر برف و باران شهر تهران تصویر برداری شده و هنوز هم به پایان نرسیده است. در مجموعه تلویزیونی «پایتخت» علاوه بر بازیگرانی چون علیرضا خمسه، محسن تنابنده، ریما رامین‌فر و احمد مهران‌فر، 2کودک دوقولوی 5ساله نیز بازی می‌کنند که همراه با همه بازیگران این مجموعه در سرمای زمستان تهران، بخش اعظمی از بازی در این مجموعه را به دوش می‌کشند.

اما این سریال نوروزی، یک شخصیت عجیب دارد که همیشه همراه و در کنار بازیگران است. این شخصیت یک کامیون 12 تنی با 7متر درازاست که به قول سیروس مقدم نقش مهمی در پیشبرد داستان به دوش می‌کشد و تقریبا در تمامی صحنه‌ها هم حضور دارد!

سیروس مقدم درباره «پایتخت» می‌گوید: پایتخت یکی از سخت‌ترین سریال‌هایی است که تا به حال کارگردانی کرده‌ام. این مجموعه لوکیشن‌های خارجی زیادی دارد، فرصت ما برای ساختن آن محدود است و سرمای هوای تهران هم مزید برعلت شده تا تولید پایتخت کار چندان ساده‌ای نباشد. این مجموعه قصه سرگردانی یک خانواده ساده‌دل و کم‌درآمد است که به قصد زندگی در تهران، با هزار بدبختی و بدهکاری خانه‌ای می‌خرند اما برای زندگی در آن دچار مشکل می‌شوند و ایام عید را آواره می‌شوند.
به اعتقاد مقدم، همین داستان می‌توانست به یک درام و تراژدی اجتماعی تبدیل شود ولی روایت آن با لحنی شیرین و شاد هم آن را دیدنی‌تر می‌کند و هم قابل‌قبول‌تر.

یک فانتزی از نوع تاریخی

«نامه‌های بالدار» یکی از دو سریال نوروزی شبکه2 سیماست که کارگردان «ماجراهای سنجد» آن را برای بچه‌ها می‌سازد. «نامه‌های بالدار» همانطور که از نامش پیداست یک سریال فانتزی است و ماجرای آن درباره بچه‌هایی است که اندکی پیش از تحویل سال نو نامه‌های عجیبی دریافت می‌کنند و براساس انتخاب خودشان به یک سفر می‌روند؛ سفری عجیب در طول زمان. ماجراهای سفر آنها که براساس زمان واقعی چند دقیقه بیشتر نیست، حدود 13قسمت از این سریال را به‌خود اختصاص می‌دهد و آنها کمی بعد از تحویل سال نو موفق می‌شوند به زمان خودشان برگردند و عید را کنار خانواده‌های خود باشند.

سریال «نامه‌های بالدار» به گفته امیر فیضی یک داستان فانتری درباره نبرد همیشگی خیر و شر است و قصد دارد بچه‌ها را با تاریخ و فرهنگ این سرزمین بیشتر آشنا کند. شاید به همین دلیل است که عوامل تولید این سریال به کاشان سفر کرده‌اند و بخش عمده‌ای از این مجموعه را در خانه عباسیان و در شهر کاشان تصویربرداری کرده‌اند.

امیر فیضی درباره «نامه‌های بالدار» می‌گوید: «جنگ بین خوبی و بدی، همیشه و در طول تاریخ و در همه قصه‌ها بوده، هست و باز هم خواهد بود. من در مجموعه «نامه‌های بالدار» همین نبرد همیشگی را با روایتی کودکانه و مناسب برای بچه‌ها محور اصلی داستان قرار داده‌ام و به نوعی از حال و هوای عید و تغییر و دگرگونی در فصول برای طرح ماجراهای این داستان الهام گرفته‌ام چرا که عید نوروز یکی از زیباترین جشن‌های سنتی در دنیاست؛ یکی از قشنگ‌ترین عیدها و این روزها از نظر من فرصت مناسبی بود برای اینکه به چیزهایی اشاره کنم که دارند از دست می‌روند. من در این سریال از تاریخ، فرهنگ و ارزش‌هایی سخن می‌گویم که امروز از یاد خیلی‌ها رفته است. قصدم این است که بچه این مجموعه را ببیند، از تماشای آن لذت ببرد و کمی هم درباره تاریخ و فرهنگ کشورمان فکر کند.»

نصرالله رادش، محمود جعفری، فرهاد بشارتی، فاطمه طاهری، مریم اکبری، حامد کیازال، علیرضا مظلومی، احمدرضا اسدی، سیدرضا موسوی و... در این سریال بازی کرده‌اند.

نبرد بین مردان و زنان

حمیدرضا صلاحمند بعد از کارگردانی چند قسمت از سریال «آژانس دوستی» دیگر با تلویزیون همکاری نداشت تا اینکه کارگردانی سریال «بچه‌ها نگاه می‌کنند» را برعهده گرفت. این سریال قرار است در ایام نوروز از شبکه 2 سیما پخش شود اما «بچه‌ها نگاه می‌کنند» اصلا درباره بچه‌ها نیست. این سریال ماجراهای چند خانواده را به نمایش می‌گذارد که زنان و مردان در این خانواده‌ها برای اثبات برتری و احقاق حقوق جنسیتی خود مدام با هم درگیرند. «خان بابا» و «عمه طاووس» شخصیت‌های اصلی این مجموعه و بزرگ خانواده‌هایی هستند که در این مجموعه می‌بینیم. خان بابا با بازی آتیلا پسیانی، مردی سنتی و مقتدر است و عمه خانم با بازی گوهر خیراندیش زنی مدیر و مدبر. آنها خواهر و برادر هستند و انگار تلاش‌شان برای اثبات برتری از دوران کودکی تا امروز ادامه پیدا کرده است.

اما در میان مجموعه‌های نوروزی سیما «بچه‌ها نگاه می‌کنند» سرنوشت چندان روشنی ندارد. این مجموعه در حالی همچنان مراحل تولید را پشت سر می‌گذارد که فیلمنامه‌اش مطلوب کارگردان نیست و هر قسمت آن به‌صورت روزانه در اختیار کارگردان و بازیگران قرار می‌گیرد. البته این شیوه در آثار مناسبتی تلویزیون چندان عجیب نیست اما صلاحمند بعد از مدت‌ها کار و تجربه در سینما، به تلویزیون بازگشته و هرگز یک مجموعه مناسبتی نیز نساخته است. او می‌گوید که به این شیوه کار کردن عادت ندارد و نمی‌داند نتیجه کارش چه خواهد شد.

یکی از ویژگی‌های سریال «بچه‌ها نگاه می‌کنند» این است که در مجموعه بازیگران آن می‌توان افراد توانمندی را دید؛ از آتیلا پسیانی و گوهر خیراندیش بگیرید تا سیامک صفری، سارا خوئینی‌ها و جوان‌ترهایی مانند رضا داوودنژاد و گلاره عباسی.

صلاحمند امیدوار است با پشتوانه تجربه‌هایش در سینما و به کمک این بازیگران بر کمبود زمان تولید و آماده‌نبودن فیلمنامه فائق شود و مجموعه خوبی را برای نوروز بسازد. او درباره «بچه‌ها نگاه می‌کنند» می‌گوید: «کارگردانی این سریال برای من یک تجربه جدید است و تلاش می‌کنم به جای ایجاد یک فضای طنز و وادارکردن مخاطب به خنده، فضایی شاداب و مفرح در این سریال به‌وجود بیاورم اما می‌دانم زمانی این خواسته به تمامی محقق می‌شود که به‌عنوان کارگردان، فیلمنامه‌ای دقیق و شسته و رفته در اختیار داشته باشم. با این حال، تلاش کرده‌ام برای جبران نقص‌های فیلمنامه و نبود زمان کافی، روابط عادی اجتماعی را محور اصلی در نظر بگیرم و روی این محور حرکت کنم.»

یک بار دیگر طنز

این روزها سعید آقاخانی بیش از همیشه فعال‌تر شده و هنوز عرق ساخت «خوش‌نشین‌ها» خشک نشده، دست به کار تولید یک مجموعه مناسبتی برای ایام نوروز شده است. هرچند در مقایسه با دیگر سریال‌های نوروزی تلویزیون، «راه در رو» به کارگردانی او دیرتر آغاز شده اما آقاخانی و گروهش شبانه‌روز در تلاش هستند این سریال به نوروز برسد؛ به‌خصوص از این بابت که آنها رقیب دیگری هم دارند و اگر کارشان را به موقع به شبکه3 تحویل ندهند، رقیب‌شان میزبان نوروزی مردم خواهد بود.

«راه در رو» یک سریال طنز است از همان نوعی که همواره از آقاخانی شاهد بوده‌ایم. این بار هم مانند 2 سریال اخیر آقاخانی یعنی «زن بابا» و «خوش‌نشین‌ها»، تهیه‌کنندگی «راه در رو» برعهده مهران مهام و ایرج محمدی است. به گفته مهام، هنوز نام این سریال و پخش آن در نوروز قطعی نیست و نمی‌توانند درباره داستان این سریال نیز چیزی بگویند. اما ظاهرا نگارش فیلمنامه «راه در رو» به همت مصطفی کیانی به اتمام رسیده و اواخر بهمن هم تصویربرداری آن آغاز شده است.

اما از آنجا که آقاخانی پیش از این سریال نوروزی «زن بابا» و «عید امسال» را برای شبکه تهران کارگردانی کرده بود و از آنجا که در «راه در رو» هم از بازیگرانی چون مهران غفوریان، مرجانه گلچین، حمید لیقوانی و امیر غفارمنش که پیش‌تر با آنها همکاری داشته، دعوت به کار کرده است این احتمال وجود دارد که آقاخانی بتواند به سرعت این مجموعه را برای نوروز آماده کند. شاید هم او بتواند فقط قسمت‌هایی از این سریال را آماده کند و همزمان با پخش، مابقی آن را در ایام نوروز بسازد.فعلا تنها چیزی که در مورد سریال «راه در رو» قطعی است آن است که این سریال طنز است و قصد دارد مخاطبان خود را شاد کند.

ماجرای چهارچرخ

به جز «راه در رو»، شبکه 3 سریال «چهارچرخ» را هم برای نوروز در نظر گرفته است. در آغاز قرار بود این سریال را اصغر نعیمی کارگردانی کند، اگر این اتفاق می‌افتاد او برای نخستین‌بار کارگردانی یک سریال آن هم از نوع نوروزی را در کارنامه حرفه‌ای خود به ثبت می‌رساند اما به‌دلیل مشغله از این کار صرف‌نظر کرد و جواد مزد‌آبادی که «خون بها» را از او دیده‌ایم، به جای نعیمی روی صندلی کارگردانی مجموعه «چهارچرخ» نشست.

البته مزدآبادی هم برای نخستین‌بار کارگردانی یک مجموعه مناسبتی را تجربه می‌کند اما او زمانی تصویربرداری این مجموعه را آغاز کرد که نعیمی 20درصد از کار را پیش برده بود و فرصت لازم برای تولید این سریال را در اختیار داشت. «چهارچرخ» این روزها در خانه‌ای در خیابان بهار شمالی تهران تصویربرداری می‌شود اما از آنجا که فیلمنامه هنوز آماده نیست، برای تصویربرداری قسمت‌های مختلف، همه عوامل باید از مکانی به مکان دیگر بروند. به گفته محمدرضا شجاعی، تهیه‌کننده سریال «چهارچرخ» آنها کارشان را چندان با شتاب انجام نمی‌دهند، تقریبا نیمی از این سریال به‌صورت کامل آماده شده و احتمالا تا رسیدن به نوروز مابقی قسمت‌های آن نیز آماده خواهد شد.

همانطور که می‌توان از نام «چهارچرخ» حدس زد، این سریال درباره یک ماشین است یا به عبارت دقیق‌تر درباره مردی است که آرزوی خریدن یک ماشین را دارد اما وقتی امکانش میسر می‌شود که هزار و یک اتفاق در راه است و همه دست به دست هم می‌دهند تا او برای رسیدن به آرزویش در موقعیت‌های مختلف قرار بگیرد. فیلمنامه این سریال را محمد فاضلی براساس طرحی از سعید نعمت‌الله می‌نویسد و بازیگرانی چون حمید لولایی، مریم امیرجلالی، فلامک جنیدی، بهنوش بختیاری، محسن قاضی‌مرادی، مصطفی طاری، شهرام قائدی و مجید یاسر در آن بازی می‌کنند.

از تهران تا کیش

سریال نوروزی تهرانی‌ها در کیش تصویربرداری می‌شود. این سریال ابتدا «سفر، کیش و مات» نام داشت اما حالا نامش «موج و صخره» است و علاوه بر کیش، در تهران و لوکیشن‌های متعددی از جمله راه آهن و... هم تصویربرداری شده است. مجید صالحی کارگردانی «موج و صخره» را برعهده دارد و امیدوار است مجموعه متفاوتی را برای بینندگان شبکه تهران تدارک ببیند. او درباره این سریال می‌گوید: فیلمنامه این سریال ایجاب می‌کرد شیوه‌ای را در پیش بگیرم که با آنچه تا به‌حال انجام داده بودم، تفاوت داشته باشد. من همه تلاشم را کرده‌ام که سریالی مفرح و نه طنز را برای مردم بسازم.

فیلمنامه این سریال را امیرعباس پیام نوشته است. او پیش از این «مامور بدرقه» را نوشته بود و در تلاش است با ایجاد موقعیت‌های کمیک و استفاده از طنز کلامی و رفتاری ماجرایی را روایت کند که مخاطبان را شاد کند. در داستانی که او برای «موج و صخره» در نظر گرفته، شاهد افرادی هستیم که براساس ماجراهایی در یک رستوران به هم می‌رسند و با هم دوست می‌شوند. آنها در این دوستی‌ تازه اتفاقاتی دیدنی را تجربه می‌کنند. این افراد هر کدام از دنیایی آمده‌اند؛ مثلا چاوش و صدف زوجی هستند که برای گذراندن ماه عسل راهی کیش شده‌اند، پیام یک غریق‌نجات است، فرید را عده‌ای به کیش آورده‌اند و به او گفته‌اند اینجا دبی است و عمو حشمت هم صاحب رستورانی است که پاتوق همه این افراد است.

در سریال «موج و صخره» زیبا بروفه، رضا ناجی، الهام حمیدی، نیما شاهرخشاهی، علی صادقی، محمدرضا داوودنژاد و... بازی می‌‌کنند و مجید صالحی هم علاوه برکارگردانی نقش چاوش را برعهده گرفته است.

این همه کمدی یا طنز

به جز سریال «نامه‌های بالدار» مابقی سریال‌هایی که برای نوروز ساخته می‌شوند طنز یا به عبارت دقیق‌تر، کمدی هستند با این تفاوت که تولید‌کنندگان «پایتخت»، «چهارچرخ» و «موج و صخره» در تلاش هستند با ایجاد موقعیت‌های متنوع، مخاطب خود را شاد کنند. صلاحمند در تلاش است رگه‌هایی از طنز را در «بچه‌ها نگاه می‌کنند» ایجاد کند و سعید آقاخانی هم به روش همیشگی‌اش کار می‌کند. در میان این مجموعه‌ها «پایتخت» و «موج و صخره» طنز آپارتمانی به آن شیوه‌ای که همیشه دیده‌ایم، نیستند و لوکیشن‌های خارجی متعددی دارند و تمامی آنها در 15قسمت ساخته می‌شوند؛ یعنی پخش همه این سریال‌ها پیش از نوروز آغاز می‌شود و تا سیزدهم فروردین ادامه پیدا می‌کند.

تشکیل شورای‌عالی کودک و نوجوان و تولید آثار ارزشمند انیمیشن از دیگر صحبت‌هایی بود که در این نشست مطرح شد و این نوید داده شد که شبکه کودک تخصصی‌تر می‌شود. این صحبت‌ها در حالی صورت گرفت که 2برنامه مهم کودک دچار تغییرات اساسی شد؛ از این به بعدبرنامه عمو پورنگ، نه به شکل زنده بلکه به‌صورت ضبط شده روی آنتن می‌رود و فیتیله‌ ای ها به‌علت مشکلات درونی و گروهی از این برنامه رفتند تا تیم جدیدی آن را روی آنتن ببرد.

نزدیک به یک دهه است که بچه‌هاعمو پورنگ را از تلویزیون می‌بینند. او برنامه خود را از شبکه یک سیما آغاز کرد. زمانی که شبکه2 کار خود را به‌عنوان شبکه رسمی کودک و نوجوان آغاز کرد، او برنامه خود را به این شبکه منتقل کرد. البته خرداد سال 87 هم یعنی زمانی که 7 سال از پخش این برنامه می‌گذشت، تهیه‌کننده آن اعلام کرد که بنا به صلاحدید مسئولان، این برنامه به پایان رسیده‌است اما مجددا ورق سیاست مسئولان برگشت و قرار بر این شد که عمو پورنگ به میان مخاطبان برگردد. ولی این‌بار تهیه‌کننده این برنامه در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرده‌است که برنامه‌های زنده عمو پورنگ - به‌صورتی که تا حالا بود- در سال آینده تمام می‌شود.

برنامه عمو پورنگ طی یک دهه ادامه کار، یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیون بود و طبق نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات صدا و سیما «عموپورنگ» با 90درصد، پربیننده‌ترین برنامه کودک در پاییز امسال بوده‌است. آن طور که مسلم آقاجانی اعلام کرده قرار است که این برنامه تغییر ژانر بدهد و برنامه‌ای با فرمت جدید اجرا شود و از همه مهم‌تر قرار است که این برنامه به شکل ضبط‌شده روی آنتن برود. او دلیل این‌کار را ترس از تکراری شدن و ایجاد تغییرات در برنامه اعلام کرده و این حرکت را به تازه شدن برنامه مرتبط دانسته است. به‌نظر او ظرفیت این برنامه برای اجرای زنده اشباع شده و اجرای مداوم روی آنتن بودن، فرصت نوسازی و بازسازی را از گروه گرفته است. البته او به نکته دیگری هم اشاره دارد؛ نکته‌ای که شاید مهم‌ترین دلیل برای این تغییرات باشد؛ «درجه اهمیت برنامه‌های زنده و پلاتویی برای مردم و مسئولان خیلی پایین است و برنامه‌های نمایشی برای مسئولان اهمیت بیشتری دارد.»

اما خبر دیگر خدا حافظی فیتیله‌ای‌ها از برنامه «فیتیله جمعه تعطیله» بود؛ برنامه‌ای که شروع آن به سال 1382 برمی‌گردد و پیش از آن زمان، این گروه، برنامه‌های دیگری برای کودکان و نوجوانان تهیه می‌کرد. حال امروز این برنامه محبوب کودکان به‌دلیل مشکلات گروه با تهیه‌کننده تعطیل می‌شود تا حسرت ادامه یک برنامه موفق به دل کودکان این سرزمین بماند.

هرچند که عموهای دوست‌داشتنی از فیتیله رفتند اما این برنامه چند باری تکراری روی‌ آنتن رفت به‌طوری که محمد مسلمی، کارگردان و بازیگر «فیتیله جمعه تعطیله» نامه‌ای منتشر کرد و گفت که «آمدن سخت بود ولی نه سخت‌تر از ماندن و شدن. ما مقاومت کردیم و ایستادیم.» او در این نامه از حق ضایع شده، از کمک خواستن از شبکه2، خداحافظی ناخواسته از شبکه و گلایه از کار غیراخلاقی تهیه‌کننده در پخش برنامه‌های تکراری به اسم برنامه زنده و هزار مورد دیگر سخن گفت.

اما داستان این تغییرات به چندماه پیش برمی‌گردد؛ برنامه‌ای که نزدیک به یک دهه از عمر آن می‌گذرد، در دی ماه با عمو قناد خداحافظی کرد و اجرا را برعهده مهرداد نظام‌آبادی گذاشت. در هر دو وضعیت، هم مجری برنامه، هم کارگردان و هم بازیگران کار گفتند که برخلاف میل باطنی‌شان از این برنامه خداحافظی می‌کنند. قناد که سال‌هاست مجری کودک و نوجوان است و در این مدت هم تهیه‌کننده و مجری فیتیله بود، اعلام کرد که «با وجود میل خودم و مدیران کنار رفتم. دیگران در برنامه احساس و تقاضا می‌کردند که اگر قناد در فیتیله نباشد، این برنامه بهتر پیش خواهد رفت، به همین دلیل کنار کشیدم.»

گویا مشکلات این گروه چنان بالا گرفت که بازیگران کار یعنی محمد مسلمی، حمید گلی و علی فروتن هم رفتن را بر ماندن ترجیح دادند و امروز این برنامه بدون آنهاپخش می‌شود، هرچند که اعلام شده برنامه «فیتیله عیدا تعطیله» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مجید قناد هر روز از ساعت 9 تا 11 صبح در ایام نوروز از شبکه 2 پخش شود تا نشانه‌ای باشد که حرف مجری و تهیه‌کننده کار به کرسی نشسته‌است، خصوصا اینکه خبری از عموهای قدیمی در این سری از برنامه نیست.

ارتقا مهم‌ترین مسئله است

تغییرات برای ارتقای کیفیت در برنامه‌هایی همچون عموپورنگ و فیتیله‌ای‌ها نخستین نکته‌ای است که سازندگان به آن اشاره دارند. ادامه برنامه با همان سبک و سیاق گذشته به گفته سازندگان تکرار را در پیش دارد. باید پذیرفت که مخاطبان تلویزیون در گذر زمان تغییر می‌کنند و این طبیعی است که سازندگان برنامه باید با مخاطب هماهنگ باشند و تغییر کنند تا بتوانند آنان را همچنان با خود همراه کنند. خصوصا اینکه مخاطبان برنامه‌های کودک و نوجوان به سرعت تغییر می‌کنند و برنامه‌ساز باید با آنان هماهنگ باشد تا بتواند نظرشان را جلب کند.

برنامه‌ای که تاریخ مصرف داشته‌باشد و پخش آن در یک دهه به تکرار رسیده باشد، خیلی طبیعی است که باید جای خود را به برنامه‌ای بهتر بدهد یا ساختار خود را عوض کند تا بتواند با مخاطب هماهنگ شود، اما تغییراتی که در این دو برنامه صورت گرفته‌است، نه به‌دلیل ایجاد پتانسیل و خلاقیت بلکه به‌دلیل مشکلات درون گروهی بوده‌است؛ مشکلاتی که دودش به چشم مخاطب می‌رود . توقف برنامه‌های موفق تلویزیونی چه برای مخاطب کودک و چه برای مخاطب بزرگسال نه به صلاح سازندگان است و نه به صلاح مخاطبان.

آنهایی که می‌روند

این روزها تلویزیون پرشده از خاله و عموهایی که یک‌شبه می‌آیند و به‌دلیل عدم‌موفقیت در جذب مخاطب به همان سرعتی که ظاهر می‌شوند به همان سرعت هم حذف می‌شوند؛ خاله و عموهایی که نه کودک را می‌شناسند و نه به آنان علاقه دارند. این را می‌توان از برنامه‌هایشان فهمید و حضور آنان این سؤال را به ذهن می‌آورد که چرا تلویزیون به جای پر و بال دادن به چهره‌های جدید، همان قدیمی‌ها را که امتحانشان را در برابر مخاطب پس داده‌اند نگه نمی‌دارد. فیتیله‌ای‌ها از برنامه‌های تلویزیون حذف شدند و برنامه عمو پورنگ دیگر پخش مستقیم ندارد که البته باید امیدوار بود که این روند به حذف برنامه عمو پورنگ هم ختم نشود؛ شخصیت‌هایی که به‌دلیل توانایی و دانش‌شان به دل کودکان و نوجوانان راه پیدا کرده‌اند و در حقیقت عمری را صرف کردند تا این اتفاق بیفتد، اما تلویزیون و مسئولان آن به راحتی این امکان را از دست می‌دهند بدون آنکه به جایگزین مناسب آنان فکر کنند.

رفع اشکال برنامه

طبیعتا به این دو برنامه انتقادی وارد است؛ انتقاداتی که خود سازندگان این برنامه‌ها هم از آن خبر دارند. اما این انتقادات نباید مانع از ادامه برنامه‌هایی بشود که نزدیک به یک دهه با کودکان و نوجوانان عمری را سپری کرده‌اند. در تمام دنیا برنامه‌هایی هستند که سال‌هاست در حال پخش هستند و شکل و شمایل آنها تنها براساس ضرورت و نیاز کودک تغییر می‌کند و این تعییرات براساس نظر کارشناسان برنامه صورت می‌گیرد. شاید کار شورای‌عالی کودک و نوجوان که قرار است به‌زودی تشکیل شود، همین باشد که برنامه‌هایی که موفق هستند را نگه دارد و با نگاهی کارشناسانه در رفع اشکالات برنامه بکوشد تا برنامه‌هایی که در جذب مخاطب موفق بوده‌اند، به ورطه تکرار و البته تعطیل شدن نیفتند.

 نکته مهم در این بین تنوع فیلم‌هایی است که قرار است از شبکه‌های تلویزیون پخش شود؛ فیلم‌های اکشن، ترسناک، کمدی و خانوادگی در این ایام پخش خواهد شد. شبکه یک سیما سیاست پخش فیلم‌های خود را بر اساس ترکیبی از فیلم‌های ایرانی وخارجی تدارک دیده‌است و فیلم‌های شبکه دو سیما به‌دلیل سیاستی که دارد بیشتر متکی به سلیقه کودکان و نوجوانان است. شبکه 3 هم با توجه به تمرکزش بر جوانان، فیلم‌های روز آمریکایی، اکشن والبته هندی را پخش می‌کند.

شبکه 4 سیما، مخاطب ویژه را در نظر گرفته و فیلم‌های شاخص ایرانی در این بین بیشتر دیده می‌شود؛ فیلم‌هایی همچون بی‌‌پولی به کارگردانی حمید نعمت‌الله و کنعان به کارگردانی مانی حقیقی. اما اسامی فیلم‌هایی که شبکه تهران اعلام کرده نشان‌دهنده این است که برخلاف سال‌های گذشته که فیلم‌های روز را می‌شد از این شبکه دید، این‌بار فیلم‌های بی‌نام و نشان از این شبکه به نمایش درمی‌آید.طبق روال همه ساله تلویزیون، این لیست ممکن است چه در زمان و چه در ساعت پخش دچار تغییراتی بشود اما طبق برنامه‌ای که اعلام شده، قرار است شبکه اول در ساعت 16:10، شبکه دوم در ساعت 17، شبکه سوم در ساعت 24، شبکه چهارم در ساعت 18 و شبکه تهران درساعت 23 فیلم‌های خود را پخش کنند. در این گزارش نگاهی داریم به چند فیلم سینمایی که در این ایام پخش می‌شوند.

شاتر آیلند

خلاصه داستان:تدی دانیلز و همکارش چاک ایول ماموریت می‌یابند که برای تحقیق درباره مفقود شدن یکی از خطرناک‌ترین مجرمان روانی (زنی به نام ریچل که به جرم خفه کردن ۳ فرزند خود در آب محکوم شده‌است) به جزیره کوچکی در حوالی شهر «بوستون» به نام «جزیره شاتر» بروند و... .
کارگردان: مارتین اسکورسیزی
بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، مارک روفالو، بن کینگزلی و میشله ویلیامز
زمان پخش: شنبه 28 اسفند
شبکه اول سیما

تلقین

خلاصه داستان: کاب که یک متخصص نفوذ به خواب‌های دیگران و سرقت از آنهاست، روزگار خوشی را سپری نمی‌کند و... .
کارگردان:کریستوفر نولان
بازیگران: لئوناردو دی‌‌کاپریو و آلن بیچر و جوزف گوردون
نکته: این فیلم برنده4 جایزه از هشتاد وسومین دوره اسکار شده‌است.
زمان پخش: جمـعـه 5فروردین
شبکه اول سیما

به دنبال اریک

خلاصه داستان: اریک یک پستچی و طرفدار متعصب فوتبال است که زندگی‌اش در حال فرورفتن در یک بحران است.
کارگردان: کن لوچ
بازیگران: استیو اوتس، اریک کانتونا، استفانی بایشاپ و ژرارد کرنز
زمان پخش:چهارشنبه 10 فروردین
شبکه اول سیما

قلمرو حیوانات

خلاصه داستان: قصه این فیلم به نباریدن باران در سرزمین حیوانات و مشکلاتی که خشک شدن نامعلوم سرزمین حیوانات به‌دنبال دارد مربوط می‌شود.
کارگردان: رنهارد کلوس
زمان پخش:سه شنبه دوم فروردین
شبکه دو سیما

ایکچان توبوکو

خلاصه داستان: داستان فیلم به زندگی پسر بچه‌ای به‌نام یوشیو می‌پردازد که پدر و مادر وی به‌دلیل نداشتن رابطه گرم و صمیمی مشکلاتی را برای خود و تنها فرزندشان به‌وجود می‌آورند.
کارگردان: توشی هیکو
بازیگران: آراشی فاکاسا و اوری توماساکا
زمان پخش: یکشنبه 29 اسفند
شبکه دو سیما

هاچ زنبور عسل

خلاصه داستان: زندگی زنبوری به نام هاچ را به تصویر می‌کشد که مدت‌هاست بر اثر حمله زنبورهای قرمز به کندویشان مادر خود را گم کرده و به‌دنبال وی راهی سرزمین‌های مختلفی می‌شود.
زمان پخش: چهارشنبه 10 فروردین
شبکه دو سیما

پدر

خلاصه داستان: بعد از ازدواج 2 جوان، زن باردار می‌شود. پدر به‌دلیل اینکه می‌خواهد در کار سیاسی شرکت کند زن را تشویق به سقط جنین می‌کند ولی زن قبول نمی‌کند و به ناچار از هم جدا می‌شوند و... .
کارگردان: بالکی
بازیگران: آمیتا باچان و آبهیشک باچان
زمان پخش: چهارشنبه 3فروردین
شبکه 3 سیما

گردشگر

خلاصه داستان: «پی‌یر» از یک تبهکار 744 میلیون یورو دزدیده است. پلیس فرانسه همسر او «آلیس» را تحت نظر دارد تا پی‌یر را دستگیر کند و... .
کارگردان: فلورین هنکل
بازیگران: جانی دپ و آنجلینا جولی
زمان پخش: دوشنبه اول فروردین
شبکه 3 سیما

افسانه جادوگر

خلاصه داستان: مرلین پیرمرد جادوگری است که هنگام مرگ به شاگرد خود بالتازار خطر جادوگر شیطانی مورگانا را یادآوری کرده و می‌گوید در آینده کسی که جانشین او خواهد شد، می‌تواند مورگانا را نابود کند.
کارگردان: جون ترتلتاب
بازیگران: نیکولاس کیج و جی باروشل
زمان پخش: پنجشنبه 4‌فروردین
شبکه 3 سیما

شبح نویسنده

خلاصه داستان: نویسنده‌ای می‌خواهد خاطرات نخست‌وزیر اسبق انگلیس را بنویسد. او وارد خانه آنها شده و متوجه مسائل عجیبی می‌شود.
کارگردان: رومن پولانسکی
بازیگران: ایوان مک گریگور، پیرس برازان و الویا ویلیامز
زمـان پــخش: جمعه 12 فروردین
نکته: این اثر آخرین ساخته رومن پولانسکی، کارگردان
لهستانی الاصل است.
شبکه 3 سیما

شهر

خلاصه داستان: در یکی از محله‌های شهر بوستون، یک گروه سرقت تشکیل شده است. آنها بعد از دزدی از بانک، رئیس بانک را که یک خانم است با خود می‌برند و در گوشه‌ای از شهر کنار دریا رها می‌کنند و گواهینامه‌اش را نیز می‌گیرند و... .
کارگردان: بن افلاک
بازیگران: باسیل ایوانیک و گراهام کینگ
زمان پخش: یکشنبه 7‌فروردین
شبکه 3 سیما

به گزارش ایسنا به نقل از دیجیتال اسپای، شرکت فیلمسازی برادران وارنر در بیانیه خود ادامه نمایش سینمایی "آخرت" را که از ماه فوریه آغاز شده و قرار بود تا پایان مارس ادامه یابد با توجه به وقوع زلزله مرگبار در ژاپن که به مرگ هزاران تن انجامید، غیرمنطقی دانسته است.

فیلم‌نامه "آخرت" توسط "پیتر مورگان" به نگارش درآمده و به زندگی سه نفر که مرگ را تجربه کرده‌اند، می‌پردازد.

"دی‌فرانس"در این فیلم بازیگر نقش مقابل "مت‌دیمون" خواهد بود و در قالب یک خبرنگار فرانسوی ظاهر می‌شود.

آخرت توسط "کلینت ایستوود"، "کاتلین کندی" و "رابرت لورنز" به تهیه و تولید شده و "استیون اسپیلبرگ"»، "فرانک مارشال"،"پیتر مورگان" و "تیم مور" به عنوان مدیرتولید با این پروژه همکاری داشته اند.

پاریس،لندن، هاوایی و سان فرانسیسکو، لوکیشن‌های اصلی سینمایی" آخرت" بوده‌اند.

افرادی که برای نخستین‌بار دست به کشف فواید دارویی گیاهان موجود زدند، نهایتا پایه‌گذار اشکال مختلف پزشکی امروز به شمار می‌روند. به‌رغم اینکه اکثر ترکیبات طبیعی کشف شده کاربردهای بسیاری داشتند اما کاربردهای زردچوبه به علت تنوع وسیع‌الطیفش در درمان انواع بیماری‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار بود.

نخستین کاربرد طبی زردچوبه زمانی شروع شد که کاتبان مبانی پزشکی آیورودا انواع مشخصی از مردم با انواع مشخصی امراض و شخصیت را در طبقه‌های گوناگونی موسوم به دوشا جای دادند. مواد غذایی نیز در همین طبقات قرار گرفتند. یکی از این طبقه‌ها شامل پیتا (افراد آتشین مزاج) است.

پیشینیان طب آیورودا در بیشتر مطالعات مربوط به این گروه مشخص دریافتند که این افراد بیشتر دچار درد ناشی از التهاب برای مثال زخم‌های معده می‌شوند تا دیگر دردها. زردچوبه نیز یک داروی انتخابی برای درمان درد این افراد بود که از این بیماری‌های آتشین ناشی می‌شد.

این زمانی است که تأثیر فوق‌العاده این ماده طبیعی در تسکین درد کشف شد. زردچوبه به مراتب قوی‌ترین و بهترین داروی ضدالتهاب و مسکن طبیعی موجود است.

اطبای آیورودای باستان دست از تلاش برنداشتند و روش‌های گوناگون دیگری را برای استفاده از زردچوبه در شیوه درمانی خود کشف کردند. از آنجایی که زردچوبه مانع بروز عفونت می‌شد، استفاده از آن در درمان زخم‌های باز نیز آغاز شد.

احتمالا این کاربرد دارویی زردچوبه یکی از بزرگ‌ترین اکتشافات در آن زمان به شمار می‌رفت که مردم به علت یک بریدگی ساده جان خود را از دست می‌دادند. این ادویه زندگی‌بخش همچنین به پایین آوردن سطح کلسترول خون و قند خون افراد مبتلا به دیابت نیز کمک می‌کند و نشان داده است که دارای فواید نویدبخشی در درمان بیماری آلزایمر و برخی از بیماری‌های کبدی است.

ممکن است دنیای پزشکی امروز با طب آیورودای دوران باستان تفاوت بسیاری داشته باشد اما به‌دنبال همان خواسته یک زندگی عاری از درد و توأم با سلامتی و تندرستی، بدون اهمیت به مدت زمان آن، برای بشر است.

نکته بسیار مهم در مورد طب آیورودا این است که اثربخشی این طب باستانی در درمان امراض از طریق انجام آزمایش‌های متعدد در فرهنگ‌های گوناگون بسیار به اثبات رسیده است.

با توجه به این فواید زردچوبه برای سلامتی، می‌توانید این ادویه را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید یا از مولتی ویتامین‌های حاوی عصاره زردچوبه استفاده کنید تا به علاوه تأمین ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود، از خواص آن در پیشگیری از بیماری‌ها و از بین بردن درد نیز بهره‌مند شوید.

 دکتر ضیاءالدین مظهری با اعلام این خبر گفت : سرانه مصرف نوشابه در ایران 24 لیتر و در جهان 12 لیتر اعلام شده، این در حالیست که سرانه مصرف شیر در کشور کمتر از 80 لیتر و در کشورهای توسعه یافته حدود 300 لیتر است .

وی با اشاره به اینکه نوشابه‌های گازدار فاقد ارزش غذایی است، ادامه داد : مصرف نوشابه‌های گازدار پیامدهایی همچون افزایش وزن، پوسیدگی دندان‌ها، پوکی استخوان و ... را به همراه دارد، اما شیر حاوی کلسیم، پروتئین، ویتامین‌ها و ... است که متاسفانه به دلایل مختلف که یکی از مهم‌ترین آن، گسترش نیافتن فرهنگ مصرف شیر در کشور است با استاندارد کشورهای پیشرفته فاصله زیادی دارد و ایرانی‌ها کمتر از یک سوم این استاندارد، شیر مصرف می‌کنند.

دکتر مظهری اظهار داشت : با توجه به اینکه سلامت، رشد و استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها نیازمند کلسیم است که در بدن ساخته نمی‌شود، این کلسیم از منابع غذایی تامین می‌گردد که مهم‌ترین آن گروه لبنیات به ویژه شیر است .

وی گفت : یک لیوان شیر حاوی 290 تا 300 میلی‌گرم کلسیم 386 میلی‌گرم پتاسیم و 190 میلی‌گرم سدیم است که افراد می‌بایست با توجه به سن، جنس و وضعیت فیزیولوژی خود از آن استفاده کنند .

علاوه بر نقش موثر کلسیم در استحکام‌بخشی به استخوان‌ها و دندان‌ها، کلسیم موجود در شیر برای عملکرد طبیعی عضلات، تشکیل لخته خون و فعالیت‌های طبیعی سیستم عصبی هم ضروری است .

وی با اشاره به اینکه بدون کلسیم، سیستم عصبی قادر به انتقال پیام‌های عصبی نیست، اضافه کرد : پژوهش‌های اخیر نشان داده است که کلسیم در کاهش وزن، پیشگیری از سرطان روده بزرگ، کاهش عوارض یائسگی، تنظیم فشار خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی نیز نقش موثری داشته است .

دکتر مظهری تصریح کرد : با وجود تاکید متخصصان بر مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی، مصرف لبنیات و شیر پرچرب به دلیل مضرات آن توصیه نمی‌شود .

وی گفت : هر چه چربی کمتر دریافت کنیم به سلامت خود کمک بیشتری کرده‌ایم، هر چند نباید فراموش کرد، چربی‌های شیر از نظر تامین انرژی و دریافت ویتامین‌های محلول در چربی برای کودکان مفید است، اما برای افراد دچار چربی خون، مصرف شیرهای کم‌چرب و فاقد چربی توصیه می‌شود .

وی افزود: چربی‌های شیر عموما چربی‌های اشباع شده هستند و خطرهای استفاده از شیرهای پرچرب علاوه بر گسترش چاقی و افزایش وزن، گرفتگی عروق و از دست دادن حالت ارتجاعی رگ‌ها‌ست.[نکته بهداشتی روز: چربی‌های اشباع‌شده در برابر چربی‌های اشباع‌ ‌نشده]

وی یادآور شد : پژوهش‌های صورت گرفته، بیانگر رابطه معکوس میان میزان جذب کلسیم شیر و چربی شیر است . به این معنا که هر چه چربی شیر ببیشتر باشد، فرایند جذب کلسیم را با اختلال همراه می‌سازد .

دکتر مظهری ادامه داد : یک لیوان شیر کم چرب (240 سی سی ) دارای 90 کیلو کالری، یک لیوان شیر با چربی معمولی 120 کیلو کالری و یک لیوان شیر پر چرب دارای 150 کیلو کالری است که مقایسه این ارقام به خوبی نشان می‌دهد که مصرف شیر پرچرب، افزایش وزن مصرف‌کنندگان را به همراه دارد .

وی از تحمل نکردن لاکتوز شیر به عنوان عاملی نام برد که حدود یک چهارم افراد به آن مبتلا هستند؛ این افراد به دلیل دچار شدن به دل بهم خوردگی، نفخ و یا اسهال از مصرف شیر اجتناب می‌کنند در حالیکه این افراد می‌توانند از شیرهای بدون لاکتوز که در سال‌های اخیر تولید شده است مصرف کنند.

وی گفت: طی سال‌های اخیر با تولید شیرهای بدون لاکتاز، مشکل این افراد نیز برطرف شده است.

www.behsite.ir

دکتر محمد صفریان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه مصرف آجیل‌ها به خصوص انواع مغزها در ایام عید به مردم توصیه می‌شود، ادامه داد: این مغزها باید سالم و بدون بو باشند زیرا در صورت نداشتن استانداردهای سلامت، افراد را مسموم می‌کنند و به مرور باعث ایجاد سرطان کبد خواهند شد.

وی در خصوص تغذیه افراد در حال رژیم در ایام نوروز گفت: این افراد باید از مصرف شیرینی‌جات دوری کنند و بیشتر به مصرف انواع مغزها و آجیل روی بیاورند زیرا این کار باعث کاهش حجم غذای مصرفی در طول روز می‌شود.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: افرادی که تصمیم به مسافرت در این ایام دارند، باید از مصرف غذاهای ترکیبی که از مواد مختلفی تهیه می‌شوند مانند کباب کوبیده پرهیز و از غذاهای سالم در رستوران‌های معتبر استفاده کنند.

وی در پایان با تاکید بر آمار بالای مسمومیت‌های ناشی از مصرف سبزی‌ها و قارچ‌های سمی، گفت: همچنین افرادی که قصد مسافرت‌های کوتاه مدت اطراف شهر را دارند، باید از مصرف سبزی‌ها و قارچ‌های روییده در دشت‌ها پرهیز کنند.

دکتر مهران محسنی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: میزان بالای قند نوشابه‌ها همچنین موجب تغییر رژیم غذایی به سمت مصرف بیشتر مواد قندی می‌شود.

وی ترکیبات فسفات موجود در نوشابه‌ها را بزرگترین آسیب این نوشیدنی پرطرفدار دانست و افزود: مصرف نوشابه به همراه غذا، موجب دفع کلسیم می‌شود که در بلند مدت به بافت استخوانی آسیب می‌زند.

وی دوغ را بهترین جایگزین مصرف نوشابه و سالم‌ترین نوشیدنی بعد از آب عنوان کرد و اظهار داشت: این نوشیدنی مغذی و پرفایده، دارای مقادیر بالایی از کلسیم است.

این عضو هیات علمی گروه کنترل غذا و داروی دانشکده داروسازی کاهش هیجان و آرامش را از حالت‌های مفید بعد از مصرف دوغ نام برد و تصریح کرد: نوشیدن دوغ موجب ورود آب فراوان و همچنین انتقال املاح و ویتامین‌های شیر به بدن می‌شود.

محسنی، ماء الشعیر‌ها و دلسترها را به عنوان نوشیدنی‌های مفید عنوان کرد و افزود: این نوشیدنی‌ها حاوی مقادیر زیادی ویتامین و املاح هستند.[اثرات ماءالشعیر بر سلامت پوست و مو]

وی نوشیدن ماء الشعیر و دلستر را برای افراد مبتلا به انواع سنگ‌های کلیه توصیه و اظهار کرد: نوشیدن این مایعات موجب دفع مکرر مایعات از کلیه شده و این امر به خودی خود مانع از تشکیل سنگ کلیه می‌شود.

به گزارش ایزاین آرتیکلز، 5فایده خارق‌العاده پرتقال به شرح ذیل است:
التیام بخش آرتریت: پرتقال سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی از قبیل فلاونوئید، فیتونوترینت و ویتامینC است. یکی از فواید اصلی آنتی‌اکسیدان‌ها، کاهش التهاب بدن است. آرتریت یک نوع التهاب مفاصل و مولد درد، تورم، سفتی، سختی و سرخی است. با خوردن پرتقال شما می‌توانید از تمامی علائم دردناک آرتریت دوری کنید.

چربی‌سوز: یکی از فایده‌های اصلی پرتقال برای سلامتی بدن این است که میان وعده‌ای کامل برای از دست دادن چربی‌های اضافه بدن است. یک پرتقال متوسط، حاوی تنها 62کالری و در عین حال سرشار از چندین مواد مغذی چربی‌سوز است. پتاسیم و ویتامین B1 موجود در این میوه باعث تشدید سوخت‌وساز بدن می‌شود، این در حالی است که دارای مقدار بسیار زیادی فیبر خوراکی است که به کاهش اشتها کمک می‌کند.

روده‌های سالم: یکی دیگر از فایده‌های حیرت‌آور پرتقال این است که حاوی 2ماده مغذی تقویت‌کننده روده‌هاست. فیبر خوراکی موجود در این میوه باعث افزایش حرکات طبیعی روده‌ها می‌شود و با بیماری‌های روده‌ای مقابله می‌کند. ضمن اینکه ویتامین C پرتقال می‌تواند از سرطان و زخم‌های معده نیز پیشگیری کند.

کاهش‌دهنده سطح کلسترول خون: خون شما محتوی 2 نوع کلسترول است؛ لیپوپروتئین کم‌چگالی یا کلسترول بد (LDL) و لیپوپروتئین پرچگالی یا کلسترول خوب (HDL).

کلسترول بد به دیواره‌های شریانی می‌چسبد و سرانجام میزان خونی را که می‌تواند به قلب و دیگر اندام‌های حیاتی برسد، محدود می‌کند. کلسترول خوب می‌تواند این کلسترول بد مخرب را از دیواره‌های شریانی بزداید و آن را به خارج از بدن منتقل کند. اکثر مواد مغذی پرتقال، نظیر فیبر خوراکی، فیتونوترینت و ویتامینC، سطح کلسترول بد خون را کاهش می‌دهند. این نه تنها یکی از فواید ممتاز پرتقال برای سلامتی انسان به شمار می‌رود، بلکه خطر ابتلای شما به بیماری‌های قلبی را نیز کم می‌کند.

سیستم ایمنی قوی: این گزارش می‌افزاید، پرتقال بهترین منبع قابل دسترس ویتامینC است و در هر 100 گرم پرتقال 53/2میلی‌گرم ویتامین C وجود دارد. یکی از نقش‌های اصلی ویتامین C تقویت تولید سلول‌های سفید خون است (سلول‌هایی که به‌عنوان بخشی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با باکتری و بیماری‌ها عمل می‌کنند). بنابراین چنانچه کمی احساس ناخوشی و کسالت دارید، با اشتها پرتقال میل کنید و از فواید شگفت‌انگیز آن برای سلامتی بدن بهره‌مند شوید.